Η όπερα είναι ένα είδος τέχνης πλήρες και συνολικό. Πώς αντιμετωπίζετε τη θεατρική σε σχέση με τη μουσική ερμηνεία; «Οταν είμαι στη σκηνή, προσπαθώ να αποδώσω σωστά τον χαρακτήρα που υποδύομαι και όταν τα πράγματα πάνε πραγματικά καλά, ξεχνάω ότι τραγουδάω. Το ίδιο και οι θεατές, που δεν νιώθουν κανέναν διαχωρισμό ανάμεσα σε θέατρο και μουσική. Σε όλα τα έργα, βέβαια, υπάρχουν στιγμές που είναι καθαρά φωνητικές και άλλες όπου καλείσαι να απαγγείλεις ένα κείμενο. Αυτές τις στιγμές θέλω να τις βιώνει το κοινό ως θεατρικό λόγο. Στον ρόλο της Δυσδαιμόνας, που θα παίξω τώρα στον “Οθέλλο”, υπάρχουν σημεία αμιγούς λυρικής έκφρασης και άλλα όπου η πλοκή και το κείμενο είναι τόσο στενά συνδεδεμένα μεταξύ τους, που δεν μπορείς να τα διαχωρίσεις». Σας έκανα την ερώτηση αυτή, γιατί αναφέρατε προηγουμένως τη Μαρία Κάλλας, η οποία έχασε μεν αρκετά γρήγορα τη σταθερότητα της φωνής της, αλλά η εκφραστικότητα και η δραματικότητά της την καθιστούσαν μοναδική ως σκηνική παρουσία. «Κοιτάξτε. Εγώ όταν έχω να μελετήσω έναν καινούργιο ρόλο και ξέρω ότι υπάρχει ηχογράφηση της Κάλλας, πάντα καταφεύγω σε αυτή. Για εμένα η μουσικότητά της είναι τέλεια, άψογη. Υπάρχει πάντα στο βάθος της μια ένταση δραματική. Πολλοί καλλιτέχνες δυστυχώς χάνουν τον έλεγχο, επειδή εστιάζουν ξεχωριστά στις διάφορες πτυχές του τραγουδιού. Η Κάλλας, όμως, αντιμετώπιζε τα πράγματα συνολικά και ήταν πραγματικά καταπληκτική, παρά τη σύντομη καριέρα της. Θα ήθελα να είχαμε περισσότερες μαγνητοσκοπημένες παραστάσεις της. Ζήτησα κάποια στιγμή από τον Μισέλ Γκλοτς, που ήταν φίλος της, να μου πει πώς συμπεριφερόταν επάνω στη σκηνή, τι έκανε. Μου είπε απλώς: “Δεν κινούνταν”. Ολη η δραματικότητά της, λοιπόν, εμπεριεχόταν στη στατικότητά της. Ηταν τόσο συγκεντρωμένη και τόσο απορροφημένη από αυτό που έκανε, ώστε έμενε ακίνητη και όλοι στροβιλίζονταν γύρω της. Το κοινό κοιτούσε μόνο εκείνη». Εσείς πώς προετοιμάζεστε όταν πρόκειται να βγείτε στη σκηνή; «Εξαρτάται από τον ρόλο. Η προετοιμασία για μένα είναι όλη η δουλειά που έχω κάνει μέχρι σήμερα. Και αν η μουσική και το κείμενο του ρόλου σου έχουν γίνει ένα με σένα, τότε είσαι πραγματικά ελεύθερος να δημιουργήσεις επί σκηνής. Πολλοί νέοι καλλιτέχνες μου λένε συχνά ότι τους ενοχλεί που χρειάζεται να δουλέψουν τόσο πολύ την τεχνική. Θέλουν να πάνε κατευθείαν στην ερμηνεία. Τους λέω, όμως, ότι η δουλειά είναι αυτή που σου παρέχει τις βάσεις για να περάσεις στο καλλιτεχνικό στάδιο και να ερμηνεύσεις σωστά τον ρόλο σου». Στο ρεπερτόριό σας συναντούμε πολλούς ρόλους ηρωίδων της μυθολογίας. Εχετε τραγουδήσει τη Δάφνη, την Αριάδνη... Πώς βλέπετε τον συνδυασμό μύθου και όπερας; «Αυτό είναι ένα τεράστιο κεφάλαιο. Δεν μπορώ καν να εκφράσω με λόγια το πόσο σημαντικός είναι ο μύθος για την όπερα. Από την μπαρόκ όπερα μέχρι σήμερα, οι μύθοι έχουν μελοποιηθεί επανειλημμένα από τους συνθέτες. Οι μύθοι είναι τα αρχέτυπα της ζωής, τα αρχέτυπα του ανθρώπου. Ολα τα ανθρώπινα δράματα, τα μεγάλα θέματα, εμπεριέχονται στις ιστορίες που διηγούνται». Από τις ηρωίδες τις οποίες έχετε υποδυθεί, γενικά με ποια θα ταυτιζόσασταν; «Σίγουρα με την Τατιάνα στον “Ονιέγκιν” του Τσαϊκόφσκι. Της έμοιαζα πολύ. Διάβαζα βιβλία, έκανα όνειρα. Δεν ήμουν, όμως, τόσο θαρραλέα όσο αυτή. Δεν θα είχα το θάρρος, για παράδειγμα, να γράψω ένα ερωτικό γράμμα. Μου αρέσει πολύ να βλέπω τον χαρακτήρα αυτόν να εξελίσσεται κατά τη διάρκεια του έργου, να κρίνει τι είναι σωστό και τι λάθος, να εξελίσσεται κοινωνικά. Εμένα, που προέρχομαι από ένα απλό κοινωνικό περιβάλλον και μεγάλωσα με άλογα στην εξοχή, η ιστορία της με αγγίζει ιδιαίτερα. Το ότι ταξιδεύω σήμερα ανά την υφήλιο και τραγουδώ από σκηνή σε σκηνή είναι κάτι καταπληκτικό. Οπως και το ότι συνεχίζω να μπορώ να λέω “όχι” και να κάνω αυτό που θεωρώ σωστό. Πολλά κοινά σημεία νιώθω επίσης να έχω με τη Μαρσαλίν στον “Ιππότη με το ρόδο” του Στράους, έναν από τους πρώτους σύνθετους γυναικείους χαρακτήρες στην όπερα. Παλεύει για τη θέση της στην κοινωνία, για τον έρωτα, παλεύει με τον χρόνο και τη ζωή που περνά. Οπως όλοι μας. Είναι ένας χαρακτήρας πραγματικά συναρπαστικός. Μου κάνει τρομερή εντύπωση που ο Στράους και ο Χόφμανσταλ δημιούργησαν αυτόν τον χαρακτήρα». Η συνεργασία τους αντανακλούσε το πνεύμα των κύκλων της Βιέννης εκείνης της εποχής, την επιρροή της ψυχανάλυσης, του Φρόιντ... «Ακριβώς. Αυτή η περίοδος με ενδιαφέρει ιδιαίτερα αυτόν τον καιρό. Τη μελετάω μέσα από τη μουσική δημιουργία και βλέπω τις εξαιρετικές σχέσεις που αναπτύχθηκαν μεταξύ δημιουργών όπως ο Κλιμτ και ο Μάλερ, ο Στράους και ο Χόφμανσταλ...». Στο πλαίσιο των μεταδιδόμενων παραστάσεων της ...