Η βυζαντινή μορφή είναι ένα ενιαίο γεγονός, όπου τα επιμέρους στοιχεία κρατούν την αυθυπαρξία τους και όλα μαζί συλλειτουργούν. Όλα μαζί στήνουν μια ενότητα, αυτήν την ενότητα που βιώνει ο βυζαντινός Έλληνας μέσα στην εκκλησιαστική του ζωή, μέσα στην θεία Ευχαριστία. Κανένας δεν χάνει τον χαρακτήρα του, την ιδιοπροσωπία του μέσα στην εκκλησιαστική κοινότητα. Όλοι είμαστε μοναδικοί. Αλλά συνερχόμαστε και συλλειτουργούμε όλοι μαζί κάτω από μία ενιαία ανάγκη, που είναι η επαφή μας με το θείο. Αυτό λοιπόν συμβαίνει επάνω στην βυζαντινή εικόνα. Ο βυζαντινός πολιτισμός βασίστηκε πάνω στον ελληνικό νατουραλισμό, αλλά στην συνέχεια τον ξεπέρασε και θέσπισε ένα νέο εικαστικό σύστημα. Συνεχίζοντας ο κ. Παππάς, σημείωσε: « Ο χωροχρόνος της βυζαντινής εικόνας δεν αναφέρεται στο παρελθόν ή το μέλλον, αλλά στο παρόν. Όλα τα πράγματα στρέφονται προς τον θεατή, όλα τα στοιχεία κινούνται προς τα πάνω του. Το «σήμερον», το εδώ και τώρα, το ότι ζεις το γεγονός μοναδικά, ανεπανάληπτα, όμως με άλλο τρόπο χθες, με άλλο τρόπο μετά από 1 μήνα όταν βρεθείς ξανά μπροστά σε μια βυζαντινή αριστουργηματική επινόηση. Κάθε φορά θα το ζήσεις στο εδώ και τώρα και ο καλλιτέχνης βάζει τον καθένα προσωπικά στο κέντρο του σύμπαντος. Το μέτρο του κόσμου στην βυζαντινή τέχνη είναι ο άνθρωπος. » Μακεδονική και Κρητική σχολή Με το που τελειώνει η εικονομαχία, ξεκινάει μία νέα εποχή, η Μακεδονική δυναστεία , 9 ο και 10 ο αιώνα. Και τότε έχουμε μία μεγάλη αναγέννηση. Ξαναγυρνάνε οι άνθρωποι στα πρότυπα της ελληνικής γραμματείας, της αρχαίας ελληνικής τέχνης, ξαναμορφώνονται στα νάματα της ελληνικότητας τους. Κάθε φορά που το Βυζάντιο έχανε τον προσανατολισμό του, ξαναγυρνούσε στις ρίζες του, την Ελλάδα και τον πολιτισμό της. Η εποχή των Παλαιολόγων είναι η 2 η αναγέννηση. Η περίοδος αυτή ξεκινάει από το 1261, όταν οι Έλληνες ξαναπήραν την Κωνσταντινούπολη πίσω από τους Φράγκους και ολοκληρώθηκε το 1453, με τη πτώση της. Σε αυτό το διάστημα έχουμε μια τεράστια άνθηση, μια μεγάλη ανανέωση της βυζαντινής τέχνης και φιλοσοφίας, με κύριο, και πάλι, χαρακτηριστικό την επιστροφή στην κλασική αρχαιότητα. Η Κρητική τέχνη ακολουθεί την πτώση της Κωνσταντινούπολης. Εξαϋλώνει περισσότερο την μορφή, την κάνει πιο ασκητική και πιο κατανυκτική. Ολοκληρώνοντας της παρουσίαση του ο κ. Παππάς, που ήταν εμπλουτισμένη από εξαιρετικό οπτικό υλικό, επανέλαβε το μεγάλο συμπέρασμα που προκύπτει από αυτό το συγκλονιστικό ταξίδι στην διαχρονική ιστορία της ελληνικής τέχνης. « Όλοι οι καλλιτέχνες που διήνυσαν όλους αυτούς τους αιώνες, ζωγράφισαν εν γνώση τους ελληνικά .»...