Τι Είναι Τα Ταταύλα Kurtuluş
Τα Ταταύλα ( Kurtuluş ), είναι μια ιστορική συνοικία της Κωνσταντινούπολης και βρίσκεται ΒΔ. του Πέραν κατοικούμενη από τον 16ο αιώνα μέχρι το 1922 αποκλειστικά από Έλληνες, κάποιους Αρμένιους και λιγότερο Εβραίους. Θεωρείται ότι πρώτοι κάτοικοι της συνοικίας αυτής ήταν Χιώτες. Σήμερα η Κουρτουλούς αποτελεί κοσμοπολίτικη συνοικία του δημοτικού διαμερίσματος νοτίου Σισλί της Κωνσταντινούπολης Ο Σκαρλάτος Βυζάντιος θεωρεί πως το όνομα αυτό οφείλεται από τους «στάβλους» των Γενουατών της περιοχής του Γαλατά, στα Τούρκικα “τάβλα”. Τα Ταταύλα συνοικίσθηκαν επί Σουλτάνου Σουλεϊμάν Α’ (1520-1566) από τους αιχμαλώτους και εργάτες του πλησίον ναυστάθμου Κασίμ-Πασά, που κατάγονταν από την Κρήτη, Μάνη, Κυκλάδες και Επτάνησα. Λόγω της έντονης ελληνικής δραστηριότητας, με πολυάριθμα σχολεία, εκκλησίες και ταβέρνες τα Ταταύλα είχαν λάβει από τους Τούρκους το προσωνύμιο “Μικρή Αθήνα” (Küçük Atina). Ο πληθυσμός των Ταταύλων που εν τω μεταξύ μετά τη μεγάλη πυρκαϊά (κατ΄ άλλους εμπρησμό των Τούρκων, κατ΄ άλλους εγκληματική αδιαφορία και κατ΄ άλλους αδυναμία μέσων πυρόσβεσης) που σημειώθηκε στις 13 Απριλίου του 1929 μετονομάσθηκε επίσημα σε Kurtuluş – Κουρτουλούς (= Απολύτρωση), το 1950 είχε περιορισθεί στις 7.000 μόνο. Παρά ταύτα η εν λόγω κοινότητα διατηρεί μέχρι σήμερα τρεις ναούς: του Αγίου Αθανασίου, του Αγίου Δημητρίου και του Αγίου Ελευθερίου. Στην ίδια περιοχή υπήρχε εξατάξια μικτή αστική σχολή με 400 μαθητές και φιλόπτωχη αδελφότητα που παρείχε καθημερινά συσσίτια καθώς και αθλητικό σύλλογο. Το όνομα Κουρτουλούς με τη σημασία που έχει δεν θα πρέπει να εκλαμβάνεται ως έννοια συνυφασμένη με ξεριζωμό των Ελλήνων, ή Αρμενίων από την περιοχή. Το όνομα είναι πολύ παλαιό και προέρχεται από την ομώνυμη ακτή “Κουρτουλούς” επί της οποίας αποβιβάζονταν αιχμάλωτοι – δούλοι που ανάλογα των γνώσεών τους κατ΄ εντολή του Σουλτάνου απολυτρώνονταν και αναλάμβαναν εργασίες κυρίως στους ταρσανάδες (ναυπηγεία) της περιοχής, ή σε άλλες εργασίες. Τα Ταταύλα είχαν καταστραφεί και παλαιότερα από πυρκαγιά, το 1832, όταν τότε αποτεφρώθηκαν περισσότερες από 600 οικίες και 50 καταστήματα. Τα Ταταύλα συνοικίσθηκαν επί Σουλτάνου Σουλεϊμάν Α’ (1520-1566) από τους αιχμαλώτους και εργάτες του πλησίον ναυστάθμου Κασίμ-Πασά, που κατάγονταν από την Κρήτη, Μάνη, Κυκλάδες και Επτάνησα.Τον 18o αιώνα χριστιανοί εργάτες μετοίκησαν απο τον Κεράτιο Κόλπο στα Ταταύλα και μαζί τους φέρανε και την εικόνα του Αγίου Δημητρίου,οπου την μεταφέρανε στον ναό του Αγίου Αθανασίου(ο οποίος μετά απο εργασίες το 1782 μετονομάστηκε σε Άγιο Δημήτριο). Μέχρι το 1850 τα Ταταύλα ήταν αραιοκατοικημένα και κακόφημα,και αποτελούσαν μια απο τις λαικές γειτονιές της Πόλης.Μετά το 1850 όμως ηρθέ η λεγόμενη Χρυσή Επόχη για τα Ταταύλα καθως υπάρχουν πολλά προνόμια: Χτιζονται πολλές εκκλησίες και ανακαινίζονται οι παλιοί ναόί Ιδρυεται ο Αθλητικος Συλλογος Κουρτουλούς Ιδρυεται η Αστική Σχόλη,Παρθεναγωγείο και Αρρεναγωγείο Κατοικουν,σε ποσοστο 99%,Έλληνες κάτοικοι οπού έχουν απόλυτη ελευθερία Ολα αυτά αλλάζουν μετά το 1929 οπου ξεσπάει η πιο καταστροφική πυρκαγιά στην ιστορία των Τατάβλων,οι Έλληνες κάτοικοι φεύγουν και αρχιζεί εισροή αλλοεθνών.Μετονομάζονται σε Κούρτουλους (Απελευθέρωση) Σημερά τα Ταταύλα αποτελούν την πιο πολυπληθή ελληνική κοινότητα της Πόλης με παραπάνω απο 1200 κατοίκους.Η Κοινότητα αποτελεί απο τις πιο δραστήριες ελληνικές κοινοτητες στην Πόλη.Συντηρεί 5 ναούς και ένα νεκροταφειακό ναό,οι οποίοι είναι: Ο Καθεδρικός ναός του Αγίου Δημητριου,σε άριστη κατάσταση με 700 ενορίτες Ο ναός του Αγίου Αθανασίου,με 100 ενορίτες Ο ιστορικός ναος του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου Ντολάπντερε,χωρίς ενορία Ο ναός των Δώδεκα Αποστόλων Φερίκιοϊ,σε αριστή κατάσταση,με 300 ενορίτες Ο ιστορικός ναός Αγιάς Παρασκευής Πικριδίου με 100 ενορίτες Ο Κοιμητηριακός ναός του Αγίου Ελευθερίου,πρόσφατα ανακαινισμένος Η αστική σχολή έκλεισε την περίοδο 2003-2004,όταν αποφοίτησαν οι τελευταίοι 4 μαθητές του, σήμερα συνεχίζεται ο δικαστικός αγώνας για το κλείσιμό του.Ο αθλητικός σύλλογος συνεχίζει την αξιόλογη δράση του,με πρόεδρο τον Κωσταντίνο Μπελαλίδη, έχοντας κερδίσει πολλές αξιώσεις. Μεσαχώριο To Μεσαχώρι (τουρκ. Ortaköy ), ή καλούμενο από τους Έλληνες της Κωνσταντινούπολης Μεσαχώρα ή Μεσαχώριο αποτελεί σήμερα συνοικία της Κωνσταντινούπολης, επί της ευρωπαϊκής όχθης του κάτω Βοσπόρου, στα όρια της περιοχής Μπεσίκτας (Διπλοκιονίου). Το τούρκικο όνομά της που μεταφράζεται Μεσοχώρι, οφείλεται στη θέση της ανάμεσα στο κάστρο Ρούμελι Χισάρ και του Κουρού Τσεσμέ, ή Ξηροκρήνης. Στη θέση του Ορτάκιοϊ βρισκόταν στην αρχαιότητα η πόλη Αρχίας ή Αρχείον που ονομάσθηκε από τον Αρχία τον Αριστώνυμο, όταν εμποδίστηκε από τους Χαλκηδονίους (αποίκων του σημερινού Καντίκιοϊ) να κατοικήσει στην αντίπερα όχθη, όπου έφθασε στη τοποθεσία αυτή και δημιούργησε πόλη. Στη βυζαντινή εποχή ονομαζόταν και Άγιος Φωκάς λόγω της ομώνυμης μονής που είχε οικοδομηθεί εκεί από τον Βασίλειο τον Μακεδόνα, στη θέση πολυτελούς οικίας του εικονομάχου πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως Ιωάννου του Ζ΄ στη δε βόρεια εσχατιά της πόλης υπήρχε ναΐσκος του Αγίου Γεωργίου με αγίασμα. Το Ορτάκιοϊ αποτελεί την τρίτη παραλιακή κοιλάδα βορειοανατολικά της κοιλάδας του Ντολμαμπαχτσέ, το εσωτερικό της οποίας περικλείεται από λοφοσειρά των οποίων τα νερά φέρονται στον χείμαρρο Ανμπαρλί-ντερέ που εκβάλει στο Βόσπορο. Οι λόφοι του Ορτάκιοϊ και η κοιλάδα του καλύπτονταν άλλοτε με πλούσιες καλλιέργειες αμπελώνων και κερασώνων καθώς και με συκομουριές, ενώ ονομαστές ήταν οι φράουλες και διάφορα λαχανικά της περιοχής. Μέχρι την εποχή του Σουλεϊμάν Α’ (16ος αι.), κυρίαρχο ήταν το ελληνικό στοιχείο, ενώ κατά το 17ο αιώνα στο Ορτάκιοϊ εγκαταστάθηκαν πολλοί Εβραίοι, όπως και αργότερα κατά τον 20ό αιώνα. Οι κοινότητες Ελλήνων, Αρμενίων και Εβραίων που διατηρήθηκαν μέχρι τα μέσα του 20ου αιώνα, σταδιακά παρήκμασαν δημογραφικά, κυρίως μετά τα γεγονότα του Σεπτεμβρίου του 1955. Η ορθόδοξη ελληνική κοινότητα του Μεσοχωρίου διατηρούσε άλλοτε σχολές αρρένων και θηλέων καθώς και μικτή σχολή. Το Ορτάκιοϊ είναι γνωστό για την Μονή του Αγίου Φωκά που υφίσταται μέχρι και σήμερα ο ναός της οποίας ανοικοδομήθηκε το 1856 με δωρεά πλούσιας καππαδοκικής οικογένειας, ενώ παλαιότερα ήταν ένας μικρός και σκοτεινός ναΐσκος, περισσότερο όμως γνωστό είναι από το ομώνυμο τέμενος, τεχνοτροπίας νεο-μπαρόκ, που χτίστηκε το 19ο αιώνα. Με τα γεγονότα της ίδρυσης της Βουλγαρικής Εξαρχίας, στο προάστιο αυτό συνήλθε το 1871 το “βουλγαρικό εκκλησιαστικό και εθνικό συμβούλιο” οι εργασίες του οποίου ξεκίνησαν στις 23 Φεβρουαρίου και έληξαν στις 24 Ιουλίου. Σήμερα το Ορτάκιοϊ αποτελεί κοσμοπολίτικο προάστιο της Κωνσταντινούπολης, που φέρεται ν’ αναπτύχθηκε γρήγορα μετά την ανέγερση του ανακτόρου Τσιραγάν (Çırağan Sarayı) κατ’ εντολή του σουλτάνου Αμπντούλ Αζίζ όπου και αποτέλεσε για σύντομο χρονικό διάστημα την κατοικία του, ενώ σήμερα έχει μετατραπεί σε πολυτελές ξενοδοχείο, καθώς και από άλλα σουλτανικά οικοδομήματα που στολίζουν την πόλη. Επίσης εδώ βρίσκεται και το Πανεπιστήμιο Γαλατασαράι. Παρά την παραλία του Ορτάκιοϊ βρίσκεται ο μεγάλος πυλώνας της πρώτης μεγάλης Γέφυρας του Βοσπόρου. Πέραν Το κέντρο της Κων/πολης με ανάπτυξη απο τις αρχές του 1890, αποτέλεσε την εμπορική καρδιά της χώρας στα μέσα του 1950 και 1960. Τουριστικοποιημένο άλλωτε περιοχή με 40.000 Ρωμιούς σήμερα ειναι τουριστική βιτρίνα της Πόλης.Το όνομα αυτό προήλθε από τη διαμονή εκεί του βασιλόπαιδος (μπέη-ογλού) Αλεξίου, γιου του τελευταίου αυτοκράτορατης Τραπεζούντας, Καλοϊωάννη του Κομνηνού που εγκατέστησε εκεί αιχμάλωτο ο Μωάμεθ Β΄ ο Πορθητής, μετά την άλωση της Τραπεζούντας. Κατ΄ άλλους ερευνητές η ονομασία της περιοχής προέρχεται εκ του “μπέη” + “γιολού”(= οδός πριγκίπων), από τη μεγάλη οδό του Πέραν, όπου από τον 16ο αιώνα.διέμεναν επίσημοι ξένοι επισκέπτες της Κωνσταντινούπολης που οι Τούρκοι τους αποκαλούσαν όλους “Μπεηλέρ” (= Πρίγκιπες).Στη περιοχή αυτή βρίσκονται αξιόλογα κτίρια και μνημεία της πόλης όπως ανάκτορα, μουσεία, ο περίφημοςΠύργος του Γαλατά κ.ά. Η Περιοχή του Ταξίμ αναπτύχθηκε κατά τα μέσα του 19ου αιώνα. Μέχρι τότε αποτελούσαν προάστια της Κων/πολης των Οθωμανών. Λίγο πιο βόρεια από το σημερινό Τούνελ υπήρχαν μερικές επαύλεις –σήμερα προξενεία χωρών όπως αυτό της Ρωσίας και της Σουηδίας- καθώς και μερικά αγροκτήματα των οποίων οι ιδιοκτήτες πρέπει να ήταν εύποροι αστοί. Αναλυτικότερα: Το Ταξίμ ή Τακσίμ αποτελεί συνοικία του Πέραν (Σταυροδρομίου, τουρκικά Μπέιογλου -Beyoğlu) της Πολης, που κατοικούνταν παλαιότερα από Έλληνες και Αρμενίους.Το όνομά της οφείλεται σε παλαιά θολωτή υδροδεξαμενή (ταξίμ) που είχε αναγείρει το 1731 ο Σουλτάνος Μαχμούτ Α’. Η υδροδεξαμενή αυτή μαζί με τους έναντι στρατώνες του πυροβολικού γκρεμίστηκαν αργότερα και στο χώρο αυτό μαζί με το έναντι Πεδίον του Άρεως (Ταλίμ-χανέ) διαμορφώθηκε σύγχρονο πάρκο με τη μεγάλη ομώνυμη πλατεία, αν και το επίσημο σήμερα όνομά της είναι «πλατεία ανεξαρτησίας», παραμένει όμως περισσότερο γνωστή με το όνομα της συνοικίας. Στο κέντρο της, δεσπόζει μεγάλο τετράπλευρο θολωτό μνημείο με τον ανδριάντα του Κεμάλ Ατατούρκ, που αναγέρθηκε το 1928, και τον παρουσιάζει αφενός ν΄ αναλαμβάνει την επίθεση κατά των Ελλήνων το 1922, (βόρεια πλευρά), αφετέρου να προκηρύσσει τη Δημοκρατία της Τουρκίας το 1923 (νότια πλευρά). Η σύγχρονη αυτή συνοικία αποτελείται από νέες πολυκατοικίες με μεγάλους πλέον δρόμους. Το σύνολο των κτηρίων ειδικά στις αρχές της μεγάλης οδόυ του Πέρα παρουσιάζει ενδιαφέρουσα αρχιτεκτονική δομή καθώς μας παραπέμπει σε αρχιτεκτονική καθαρά κεντροευρωπαϊκή. Νιχώρι To Νιχώρι του Βοσπόρου, ενα απο τα πιο παλιά ελληνικά χωριά της περιοχής σήμερα αποτελεί μια απο τις πιο κοσμικές περιοχές στην Κωνσταντινούπολη με πληθώρα επιλογών για νυχτερινή ζωή αλλά και μέρη για περιπάτους.Το Νιχώρι αποτελεί μια από τις πιο ιστορικές περιοχές στον Βόσπορο στο οποίο ανέκαθεν υπήρξε ελληνικός – και εβραϊκός πληθυσμός.Η εκκλησία του Αγίου Νικολάου ανέκαθεν αποτέλεσε τον πόλο έλξης της Ρωμαίϊκής κοινότητας ενώ στην ευρύτερη περιοχή μέχρι και το 1960 κατοικούσαν πάνω από 100 Ελληνικές οικογένειες. Το Οτέλ Κάρλτον (Carlton Oteli) αποτελεί μια από τις πιο γνωστές γωνιές της περιοχής όπου πολλά δρώμενα τόσο της κοινότητας όσο και των κατοίκων έχουν διαδραματιστεί εκεί. Η περιοχή δεν γνώρισε μεγάλες καταστροφές κατά την περίοδο των Σεπτεμβριανών αλλά στην συνέχεια σταδιακά βίωσε την απότομη μείωση των κατοίκων της.Σήμερα το Νιχώρι ξαναζεί υπο την καθοδήγηση του Λάκη Βίγκα, ενός από τα πιο δραστήρια άτομα της Ρωμαίϊκης πραγματικότητας στην Τουρκία. Υπήρχε μάλιστα και το Ζωγράφειο Παρθεναγωγείο το οποίο σήμερα λειτουργεί ως επι το πλείστον σαν χώρος στέγασης κατοίκων της κοινότητας. Οι περισσότεροι από τους Ρωμιούς κατοίκους σήμερα κατοικούν σε οικήματα συμφερόντων της Ελληνικής κοινότητας. Το Νιχώρι θεωρείται ως μια από τις πιο δραστήριες κοινότητες που υπάρχουν σήμερα στην Πόλη, χάρη στον Λάκη Βίγκα, δραστήριο Έλληνα επιχειρηματία. http://constantinoupoli....
Πηγή neoikairoi.gr >>>