Η ανάπτυξη συστημάτων ΕΕΕ είναι έντονη την τελευταία 20αετία με κύριο χαρακτηριστικό την ποικιλομορφία. Κάθε χώρα ακολουθεί διαφορετική πολιτική σε ζητήματα κοινωνικής προστασίας. Σε μια προσπάθεια ομαδοποίησης θα καταλήγαμε σε τέσσερις μεγάλες κατηγορίες: α) Στην πρώτη κατηγορία εντάσσονται χώρες οι οποίες χαρακτηρίζονται από απλά αλλά περιεκτικά συστήματα (Αυστρία, Βέλγιο, Κύπρος, Τσεχία, Γερμανία, Δανία, Φιλανδία, Πορτογαλία, Ρουμανία, Σλοβενία, Σουηδία, Ολλανδία). Τα συστήματα αυτά απευθύνονται σε άτομα τα οποία δεν διαθέτουν τα αναγκαία μέσα διαβίωσης. β) Στην δεύτερη κατηγορία συναντάμε χώρες (Εσθονία, Ουγγαρία, Λετονία, Λιθουανία, Πολωνία, Σλοβακία), η οποίες διαθέτουν συστήματα τα οποία ορίζονται ως μη κατηγορικά. γ) Στην τρίτη κατηγορία περιλαμβάνονται χώρες (Ισπανία, Γαλλία, Ιρλανδία, Μάλτα, Ηνωμένο Βασίλειο), οι οποίες έχουν αναπτύξει ένα σύνθετο δίκτυο από διαφορετικά και συχνά επικαλυμένα συστήματα. Τα συστήματα αυτά απευθύνονται σε κοινωνικές κατηγορίες που έχουν επείγουσα ανάγκη υποστήριξης. δ) Στην τέταρτη και τελευταία κατηγορία βρίσκονται χώρες (Βουλγαρία, Ελλάδα, Ιταλία), που χαρακτηρίζονται από περιορισμένες και αποσπασματικές διατάξεις, οι οποίες απευθύνονται σε συγκεκριμένες πληθυσμιακές ομάδες. Ας σημειωθεί ότι η Ελλάδα, σε αντίθεση με άλλες χώρες της ΕΕ, δεν έχει προσδιορίσει με ακρίβεια την έννοια του όρου «ανεπαρκές επίπεδο διαβίωσης». Τα ευρωπαϊκά συστήματα ΕΕ, καλύπτουν ένα ποικίλο φάσμα κοινωνικών παροχών. Η Λετονία για παράδειγμα, διαθέτει ένα γενικό μη ανταποδοτικό ελάχιστο σύστημα, που ενσωματώνεται στην εθνική νομοθεσία. Το υπουργικό συμβούλιο καθορίζει το επίπεδο του ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος. Ωστόσο οι δήμοι έχουν το δικαίωμα να αποκλίνουν από τις εθνικές κατευθυντήριες γραμμές και να καθιερώνουν ένα υψηλότερο επίπεδο ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος, που δεν πρέπει να υπερβαίνει το 50% των κατώτατων συντάξεων γήρατος και αναπηρίας. Παρόμοια τεχνική εφαρμόζεται και στην Νορβηγία: στην περίπτωση αυτή το ΕΕΕ δεν καθορίζεται από νόμο αλλά από το υπουργείο Εργασίας, το οποίο εκδίδει κατευθυντήριες γραμμές σχετικά με τα ποσά που απαιτούνται για ένα αξιοπρεπές επίπεδο διαβίωσης. Στην Ιταλία, η νομοθετική αρμοδιότητα έχει μεταφερθεί από το εθνικό επίπεδο στις περιφέρειες ή στους δήμους. Αυτό μεταφράζεται σε ένα «μωσαϊκό» από διάφορα τοπικά συστήματα. Στο Βέλγιο οι παροχές οργανώνονται σε ομοσπονδιακό επίπεδο. Στην Ισπανία, οι αρμοδιότητες εκτείνονται τόσο σε εθνικό όσο και σε περιφερειακό επίπεδο, για ειδικά συστήματα. Στην Αυστρία, το Ελάχιστο Εγγυημένο Εισόδημα ρυθμίζεται από διαφορετικές νομοθετικές πράξεις και κανονισμούς των εννέα ομοσπονδιών. Τι παροχές δίνουν και με ποια ...