Η ιστορική μνήμη είναι συνήθεια. Μια συνήθεια που εμπεδώνεται μέσα από τη συνεχή επανάληψη. Ακόμα και τα μεγάλα γεγονότα που ανέστρεψαν την πορεία του κόσμου δεν αναβιώνουν στο σήμερα παρά μέσα από μνημονικά τεχνάσματα και για λόγους που αναφέρονται στο παρόν. Με αυτή την έννοια, οι τελετουργικές αφηγήσεις, παραδόσεις και επετειακές αναφορές δεν είναι ούτε τυχαίες ούτε ουδέτερες ούτε αυτονόητες. Το παρελθόν επιστρέφει μόνον αν και όταν θα του το ζητήσουμε. Οταν το ανασταίνουμε, ορίζουμε και ελέγχουμε τη συμβολική του σημασία.