Το ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα είναι μια ωραία ιδέα, αλλά μπορεί επίσης να καεί ωραία. Κάποια κόμματα το έχουν κάνει σημαία τους. Πώς όμως το αντιλαμβάνονται; Είναι αλήθεια ότι υπάρχει στα περισσότερα κράτη-μέλη της Ενωσης και μόνο στην Ελλάδα δεν έχει θεσμοθετηθεί. Πρόκειται όμως για ένα μέτρο στον πληθυντικό. Με ποια μορφή προτείνεται; Και σε ποιο ύψος τοποθετείται; Στο ύψος των δυνατοτήτων του προϋπολογισμού; Στο κατώφλι της σχετικής ή της απόλυτης φτώχειας; Τα κομματικά προγράμματα περιορίζονται απλά σε παχυλούς τίτλους. Η κοινωνική προστασία είναι ένα όλο, όπου το ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα έχει τον δικό του ρόλο. Δεν μπορεί όμως να αποτελέσει τον κύριο άξονά της. Η φτώχεια αντιμετωπίζεται κυρίως με απασχόληση και κοινωνική ασφάλιση. Η κρίση δεν σημαίνει ότι θα πρέπει να λησμονήσουμε το διακύβευμα για μια «κοινωνία ίσων». Μάλιστα, ζητούμενο είναι το αντίθετο. Οι κοινωνικές δαπάνες δεν μπορούν να ενοχοποιηθούν για το δημόσιο χρέος. Η αποδόμηση του εργατικού δικαίου δεν θα οδηγήσει σε μια μεγαλύτερη ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεων. Και τέλος κοινωνικό κράτος δεν είναι μόνο φτωχά επιδόματα για ανθρώπους που βρίσκονται στα πρόθυρα της εξαθλίωσης (αντίληψη προσφιλής στους νεοφιλελεύθερους). Η κρίση δεν είναι μια ευκαιρία για να ξεχάσουμε ότι το κοινωνικό κράτος απευθύνεται και στη μεσαία τάξη. Σε περίοδο δημοσιονομικής περιδίνησης της χώρας, η κοινωνική ασφάλιση και η προστασία μιας ποιοτικής απασχόλησης οφείλουν να έλθουν στην πρώτη γραμμή του «πολέμου», εξαιτίας της σημασίας τους για τη διατήρηση ενός αξιοπρεπούς επιπέδου διαβίωσης των ατόμων. Οι συντάξεις θα πρέπει να αναλάβουν σήμερα έναν ενεργό ρόλο, διαμεσολαβώντας ως κεντρικός θεσμός κοινωνικής αλληλεγγύης ή με μακρο-οικονομικούς όρους ως «αυτόματος σταθεροποιητής της οικονομίας». Από την άλλη, όλες οι εκσυγχρονιστικές μεταρρυθμίσεις στον χώρο της υγείας και του φαρμάκου θα κριθούν εκ του αποτελέσματος. Αλλο σπατάλη κι άλλο υποβάθμιση της υγειονομικής προστασίας του πληθυσμού. Πορευόμαστε προς τις εκλογές χωρίς αξιόπιστες κοινωνικές προτάσεις από την πλευρά των κομμάτων. «Déjà vu», θα αναφωνούσε κανείς. Προεκλογική απουσία διαλόγου για το κοινωνικό κράτος και μετεκλογικό άνοιγμα του ασφαλιστικού. Γιατί τουλάχιστον δεν υπόσχονται την αναζήτηση κοινωνικής συναίνεσης, ενός μετεκλογικού κοινωνικού συμβολαίου για την απασχόληση και τις συντάξεις; Τέλος, δεν γίνεται καμιά αναφορά στους προβληματισμούς και τις διαμάχες που αναπτύσσονται στους κόλπους της Ευρωπαϊκής Ενωσης για τα κοινωνικά δικαιώματα (Λευκή βίβλος για επαρκείς, ασφαλείς και βιώσιμες συντάξεις, 2012), λες και η υπεράσπιση του κοινωνικού κράτους είναι αποκλειστικά εθνική υπόθεση. Ο κ. Αγγελος Στεργίου είναι καθηγητής Νομικής ...