Γιατί η χρήση του Internet δεν είναι αρκετά διαδεδομένη στην Ελλάδα
14/12/2001 (Το πραγματικό πρόβλημα βρίσκεται στην παιδεία και τις συνήθειές μας)
Γιώργος Επιτήδειος,  gepiti@gepiti.com

Οι στερεότυπες διαπιστώσεις

1. Το υψηλό κόστος πρόσβασης

2. Τη χαμηλή δημοτικότητα των υπολογιστών

3. Το εύκρατο ελληνικό κλίμα και τους άλλους "πειρασμούς" που δεν μας αφήνουν κολλημένους μπροστά σε μια οθόνη

4. Τον κοινωνικό χαρακτήρα μας που δεν συμβαδίζει με "μοναχικές" δραστηριότητες όπως το διαδίκτυο.

Μέχρι πρόσφατα πίστευα και εγώ σε αυτές τις δικαιολογίες. (Μερικοί από εσάς μάλιστα ίσως να με έχετε ακούσει να τις παρουσιάζω και δημόσια σε ραδιοφωνικές συνεντεύξεις μου.) Τώρα πια όμως αρχίσει να υποπτεύομαι ότι τα πράγματα δεν είναι τόσο απλά.

Οι προβληματικές δικαιολογίες μας

Ωστόσο:

1. Το υψηλό κόστος δεν μας αποθάρρυνε από τη χρήση των κινητών τηλεφώνων. Γιατί λοιπόν αποτελεί εμπόδιο στο Internet;

2. Πράγματι, διαθέτουμε λίγους υπολογιστές ανά κάτοικο. Γιατί όμως το ποσοστό όσων από αυτούς είναι συνδεδεμένοι στο δίκτυο εξακολουθεί να είναι πολύ χαμηλό; (ένας στους τρεις)

3. Εύκρατο κλίμα παρόμοιο με το δικό μας διαθέτουν και άλλες χώρες όπως η Ιταλία ή η Ισπανία. Γιατί όμως βρίσκονται πολύ πιο μπροστά από εμάς στη χρήση του δικτύου;

4. Αρκετές έρευνες, σε άλλες χώρες, έχουν αποδείξει ότι για την πλειοψηφία των χρηστών το Internet όχι μόνο δεν περιορίζει, αλλά βελτιώνει την κοινωνικότητα. Γιατί λοιπόν δεν το υιοθετούμε και εμείς οι "πρωταθλητές" της κοινωνικής ζωής;

Η σκληρή αλήθεια

Σύμφωνα με στοιχεία του eMarketer οι αμερικανοί χρήστες του δικτύου

1. Χρησιμοποιούν πάρα πολύ το email (97%)

Δηλαδή, διαβάζουν και αφιερώνουν χρόνο στη συγγραφή μηνυμάτων. Οι περισσότεροι Έλληνες όμως μισούν το γράψιμο, άρα δεν βλέπουν πολλά χρήσιμα στοιχεία σε αυτή τη δραστηριότητα.

2. Αναζητούν απαντήσεις σε συγκεκριμένες ερωτήσεις (87%)

Έχω διδάξει τρόπους αναζήτησης πληροφοριών online σε πολλές εκατοντάδες ανθρώπους και για να κάνω το μάθημα πιο χρήσιμο προσπαθούσα πάντοτε να εκτελούνται αναζητήσεις για όποια θέματα ενδιέφεραν τους μαθητές μου. Ανακάλυψα όμως ότι οι περισσότεροι από αυτούς δεν ήξεραν τι ακριβώς ήθελαν και αδυνατούσαν να το περιγράψουν με σαφή τρόπο.

Οι Έλληνες είναι (σε πολύ μεγάλο ποσοστό) λειτουργικά αναλφάβητοι και οι στατιστικές δείχνουν ότι με κάθε νέα γενιά το πρόβλημα αυτό γίνεται όλο και σοβαρότερο. Όμως οι φτωχές γραμματικές γνώσεις και το ελλιπές συντακτικό ατροφούν τη σκέψη και δεν μας επιτρέπουν να εργαστούμε αποδοτικά.

Φυσικά, οι "παθόντες" αδυνατούν να καταλάβουν ότι έχουν πρόβλημα και αγνοούν ότι ο Αριστοτέλης βάσισε τους νόμους της λογικής πάνω στη γραμματική και το συντακτικό, αποδεικνύοντας πρώτος ότι αν δεν μπορεί να εκφράσεις κάτι δεν μπορείς ούτε και να το σκεφθείς. Οι σημερινοί απόγονοι του μεγάλου Έλληνα φιλοσόφου βρίσκονται σε αυτήν ακριβώς την κατάσταση και το έλλειμμα παιδείας τους γίνεται αμέσως εμφανές όταν βλέπεις κάποιον να αναζητεί πληροφορίες στο Internet.

Οι περισσότεροι δεν μπορούν να προσδιορίσουν με σαφήνεια ό,τι αναζητούν και δεν χρησιμοποιούν τις κατάλληλες λέξεις για να το περιγράψουν στις μηχανές αναζήτησης. Δεν είναι παράξενο λοιπόν που σπάνια βρίσκουν ό,τι ζητούν και προτιμούν να ρωτούν τους γύρω τους (και να τους βάζουν να σκεφθούν για λογαριασμό τους) χωρίς να αξιοποιούν τον τεράστιο όγκο πληροφοριών του δικτύου.

3. Αναζητούν πληροφορίες για τα χόμπυ και τα ενδιαφέροντά τους (83%)

Δηλαδή κάνουν χρήση των εργαλείων αναζήτησης. Όπως όμως είδαμε και παραπάνω, αυτά είναι άχρηστα αν δεν μπορείς να ξεκαθαρίσεις τι ακριβώς θέλεις.

4. Ανάγνωση ειδήσεων (78%)

Εδώ ευτυχώς υπάρχει ενδιαφέρον και στη χώρα μας.

5. Αναζήτηση πληροφοριών σχετικά με την εργασία τους (65%)

Πάλι δηλαδή χρήση των εργαλείων αναζήτησης.

6. Διασκέδαση (64%)

Πολύ μικρό ποσοστό των Ελλήνων θα θεωρήσει το δίκτυο χρήσιμο για κάτι τέτοιο. Στη χώρα μας προτιμούμε να διασκεδάζουμε με άλλους τρόπους.

7. Αγορές (64%)

Στην Ελλάδα το ποσοστό χρήσης πιστωτικών καρτών είναι πολύ χαμηλότερο απ' ό,τι στις ανεπτυγμένες χώρες. Χωρίς πιστωτικές κάρτες όμως δεν γίνονται online αγορές.

8. Αναζήτηση πληροφοριών για θέματα υγείας (63%)

Ακόμη περισσότερη χρήση των εργαλείων αναζήτησης.

9. Αναζήτηση οικονομικών πληροφοριών (54%)

Κι άλλη αναζήτηση

10. Ακρόαση μουσικής (45%)

Αυτό θα άρεσε σε πολλούς Έλληνες και κάποιοι επιδίδονται ήδη σε αυτό το "σπορ". Για να επεκταθεί η χρήση του όμως απαιτείται καλή τηλεπικοινωνιακή υποδομή και συνδέσεις υψηλής ταχύτητας. Και δυστυχώς αυτά δεν υπάρχουν.

11. Download (κατέβασμα) μουσικής (33%)

Προβλήματα υποδομής και εδώ.

12. Αγορά - πώληση μετοχών (18%)

Ελληνικό ενδιαφέρον θα παρουσιαστεί μόνο αν ξαναγυρίσουν οι παλιές δοξασμένες ημέρες του 1999, κάτι όμως που δεν προβλέπεται να συμβεί σύντομα.

Στο Internet "δεν υπάρχουν" πολλά χρήσιμα πράγματα για Έλληνες

Ανακεφαλαιώνοντας τις 12 δημοφιλέστερες δραστηριότητες των "ξένων" βλέπουμε ότι:

• Η δημοφιλέστερη (email) απαιτεί γράψιμο που δεν μας αρέσει.

• Έξη από αυτές έχουν να κάνουν με αναζήτηση πληροφοριών όπου δεν τα καταφέρνουμε καλά.

• Δύο δεν ταιριάζουν με την κουλτούρα μας (ηλεκτρονική ψυχαγωγία και online αγορές).

• Δύο απαιτούν καλή τηλεπικοινωνιακή υποδομή (για μεταφορά αρχείων μουσικής) που δυστυχώς δεν υπάρχει.

• Μια εξαρτάται από την οικονομική συγκυρία (Χρηματιστήριο)

Συνεπώς, μόνο μια δραστηριότητα (οι ειδήσεις) έχει κάποιες πιθανότητες να ενδιαφέρει το ελληνικό κοινό.

Μερικές ταπεινές προτάσεις

Οι Έλληνες είναι έξυπνοι άνθρωποι και αν θελήσουν να συνδεθούν στο Internet είναι βέβαιο ότι θα βρουν και τον τρόπο και τα χρήματα για να το πράξουν. Για να τους δούμε όμως online θα πρέπει:

1. Να αποκτήσουν παιδεία - Οι περισσότεροι μαθητές μου δεν καταλάβαιναν τι σημαίνει η λέξη κοινοποίηση και για να τους περιγράψω πώς λειτουργεί το Internet (π.χ. το cc στο email) αφιέρωνα πολύ χρόνο, διδάσκοντας πράγματα που θα έπρεπε να γνωρίζουν ήδη από το σχολείο.

2. Να τους προσφερθεί η υποδομή για ταχείς συνδέσεις - Για να ακούνε μουσική και να συνηθίσουν τις άλλες χρήσεις του δικτύου. Έτσι, ίσως ενδιαφερθούν κάποτε και για τις υπόλοιπες δικτυακές δραστηριότητες.

Δεν αμφιβάλω ότι προσπάθειες όπως τα σεμινάρια ή οι υπολογιστές στα σχολεία θα βοηθήσουν και αυτές στην δικτυακή εκπαίδευση των Ελλήνων. Το πρόβλημα όμως είναι βαθύτερο, καθώς το Internet είναι ένα μέσο επικοινωνίας που βασίζεται κυρίως στον γραπτό λόγο. Όσο λοιπόν οι Έλληνες αποστρέφονται το γράψιμο και αδυνατούν να μιλήσουν (άρα και να σκεφθούν) με δομημένο τρόπο, η χρήση του Internet δεν θα πλησιάσει ποτέ στη χώρα μας τα επίπεδα των άλλων ευρωπαϊκών χωρών.

Η αλλαγή του εκπαιδευτικού μας συστήματος όμως δεν είναι καθόλου εύκολη υπόθεση και χρειάζεται δεκαετίες για να φέρει κάποιο ορατό αποτέλεσμα. Ίσως λοιπόν να είναι καλύτερα αν πάψω να αγχώνομαι (και να ενοχλώ τους άλλους) ασχολούμενος με τόσο περίπλοκα, μακροπρόθεσμα και δυσεπίλυτα προβλήματα.

Καλύτερα λίγος Big Brother για να ξεχαστώ (βλέποντας με ικανοποίηση ότι υπάρχουν και χειρότεροι από μένα), καθώς και αρκετό ΛΟΤΤΟ για να ονειρευτώ ότι όλα τα προβλήματά μου θα λυθούν από μόνα τους μια και (όπως πιστεύει κάθε Έλληνας) είμαι τυχερός, ωραίος και το αξίζω.

Γιώργος Επιτήδειος

Σχόλια για τη χρήση του Internet στην Ελλάδα

Φίλε Γιώργο καλημέρα,

Σχετικά με αυτά τα γκάλοπ και με όσα γράφεις στο άρθρο σου:

Α) Πως αφού οι Έλληνες βαριούνται το γράψιμο βγαίνουν αυτές οι δημοσκοπήσεις στον αέρα; Αποκλείεται να βρουν από στατιστικά και μόνο ποιοι Έλληνες χρησιμοποιούν το net για αναζήτηση, για email, για ειδήσεις κλπ γιατί θα ήταν παράνομο και καθαρή υποκλοπή των προσωπικών τους δεδομένων (π.χ. αν δεν δηλώσω εγώ τι κάνω στο net, πως θα ξέρει ο Χ ότι μου αρέσει να διαβάζω ειδήσεις;).

Ξέρεις και εσύ και οι περισσότεροι από εμάς και έχουμε δει και στην πράξη πως αυτά τα γκάλοπ γίνονται online, σε sites με μεγάλη επισκεψιμότητα κατά κύριο λόγο και τις περισσότερες φορές με popup παραθυράκια που έχουν τα λεγόμενα "surveys" που μας προτρέπουν να τα συμπληρώσουμε.

Και επανέρχομαι, εγώ που σαν Έλληνας :

1) βαριέμαι να γράφω άρα δεν συμπληρώνω surveys

2) θεωρώ χάσιμο του λιγοστού μου ελεύθερου χρόνου την συμπλήρωση τέτοιων surveys

3) δεν τα εμπιστεύομαι από όσα μου έχει διδάξει το παρελθόν - κάθε τόσο βγαίνουν οι Χ-Ψ "γκαλοπάδες" στα παράθυρα της TV και στις εφημερίδες, μας πετάνε για μια έρευνα που έκαναν και μάλιστα τις περισσότερες φορές χωρίς να λένε πόσοι συμμετείχαν σε αυτήν και τις περισσότερες φορές αποδεικνύονται λανθασμένες είτε γιατί δεν έγιναν σωστά, είτε γιατί πληρώθηκαν από την μια πλευρά για να επηρεάσουν με τα αποτελέσματα τον κόσμο, είτε γιατί το κοινό που απάντησε δεν ήταν αντιπροσωπευτικό δείγμα των Ελλήνων

4) Από συνήθεια πλέον κλείνω με την μια όσα popup παράθυρα μου ανοίγουν χωρίς να με ρωτάνε τα sites που επισκέπτομαι και πολλές φορές χωρίς να τα διαβάσω

5) Δεν έχω την διάθεση να βοηθήσω έρευνες που δεν με ενδιαφέρουν

6) Δεν συχνάζω στα μεγάλα sites που έχουν τοποθετήσει τα survey τους, άρα δεν τα έχω δει ποτέ...

... μπορώ να την συνεχίσω και άλλο αυτήν την λίστα, αλλά πιστεύω πως γίνετε κατανοητό τι εννοώ...

Β) Οι Έλληνες έχουμε μάθει στο "τζάμπα" και πολλές φορές είτε γιατί δεν μας αρέσει να πληρώνουμε, είτε γιατί πραγματικά είναι ακριβές οι τιμές για τις προσφερόμενες υπηρεσίες των ISP's για τόσο χαμηλές ταχύτητες (βλέπουμε να κάνει τεράστια καμπάνια ο μεγαλύτερος provider στην Ελλάδα, η Οτενετ, για τις ISDN όταν εδώ και χρόνια στο εξωτερικό οι πιτσιρικάδες στα σπίτια τους παίζουν με cable modems, ADSL και δορυφορικές συνδέσεις. Θυμάμαι πριν περίπου 1 1/2, 2 χρόνια που έμπαινα στο zone της microsoft , έναν τόπο για online gaming... όπου κανείς δεν έπαιζε σοβαρό παιχνίδι (με 3d γραφικά κλπ) με Έλληνα επειδή ήταν πάναργοι! μόνο για κάνα τάβλι μας επέτρεπαν να παίξουμε και τις περισσότερες φορές μας απόφευγαν και εκεί επειδή σαν Έλληνες τους σκίζαμε :) Σε κάτι τέτοια είμαστε κορυφαίοι!)

Ποιο είναι το αποτέλεσμα αυτών των ακριβών τιμών και των χαμηλών ταχυτήτων; 3-4 (πιτσιρικάδες συνήθως) αγοράζουν μια συνδρομή π.χ. 6 μηνών και την μοιράζονται ... ο καθένας έχει την δική του χρονική ζώνη που μπορεί να είναι online.

Δεν πιστεύω να είμαι ο πρώτος που σου αναφέρει κάτι τέτοιο, γιατί ήδη και όλοι οι providers το γνωρίζουν αυτό το πρόβλημα και έχουν δοκιμάσει λύσεις κατά το παρελθόν που όμως τελικά αποδεικνύονται αναποτελεσματικές ή παράνομες όταν έχουν να κάνουν με προσωπικά δεδομένα.

Επίσης στα internet cafe γίνετε χαμός εδώ και 2 χρόνια περίπου, γιατί "ωραίοι" είμαστε, ξενύχτηδες είμαστε, γουστάρουμε να βλέπουμε και μερικές "ωραίες" δίπλα μας όσο σερφάρουμε, με τον φραπέ μας στο τραπεζάκι ή την παρέα μας δίπλα...

Το συμπέρασμα; Όταν εγώ ακούω από τα γκάλοπ ότι ένα 30% για παράδειγμα κάνουν χρήση του διαδικτύου στην Ελλάδα, το λιγότερο που μπορώ να κάνω είναι να το διπλασιάσω... Ακόμα και αν κάνω λάθος υπολογισμό, σε καμιά περίπτωση δεν πιστεύω τα νούμερα που μας λένε αυτές οι έρευνες. Στο κάτω κάτω αφού πρέπει να εμπιστευόμαστε τα νούμερα γιατί να μην βλέπουμε τους επισκέπτες που δηλώνουν ότι έχουν τα μεγάλα portals? Κάντε τους μια σούμα, προσοχή όμως, ίσως ξεπεράσουν και το σύνολο του Ελληνικού πληθυσμού :)

Συνοψίζοντας. Δεν αντιλέγω πως οι Έλληνες είναι σε άλλο μήκος κύματος από τους υπόλοιπους Ευρωπαίους όσον αφορά την ιδιοσυγκρασία τους, την "τεμπελιά" τους πολλές φορές, την καχυποψία τους (δικαίως κατά την γνώμη μου!) και την "πονηριά" στο κυνήγι του ΔΩΡΕΑΝ, απλώς δεν πιστεύω πως ο λόγος είναι ότι υπάρχει πρόβλημα αναλφαβητισμού και παιδείας...

Θα σου προτείνω και ένα τεστ, αφού σου αρέσουν τα νούμερα.

Τοποθέτησε μερικά banners ή surveys που να δίνουν κάποια δώρα ή να γράφουν με μεγάλα γράμματα την λέξη δωρεάν και άφησε τα να παίξουν μια εβδομάδα και στο τέλος δες τα στατιστικά τους.

Κάνε το ίδιο χωρίς δώρα και χωρίς την λέξη δωρεάν... και μετά ξανακοίτα τα στατιστικά...

Για μένα ένα τέτοιο γκάλοπ θα είχε αξία και πιθανών να έκανε και κάποιο "μάθημα" σ' αυτούς που ασχολούνται με τις στατιστικές και τις δημοσκοπήσεις....

Το θέμα σίγουρα χρειάζεται μεγαλύτερη ανάλυση, μακάρι να το δημοσιεύσεις για να το διαβάσουν και άλλοι φίλοι που δεν βαριούνται ή φοβούνται το γράψιμο να σου στείλουν τις απόψεις τους και να βγάλουμε έτσι τα συμπεράσματα μας...

Αυτά από εμένα προς το παρών.

"Γιατί ωραίοι είμαστε, αλλά πόσοι είμαστε"... που έλεγε και η γνωστή απογραφή... :)

Φιλικά και πάντα με ιδιαίτερη εκτίμηση στην δουλειά σου,

Δημήτρης Σισκόπουλος

Αποκτήστε μια δωρεάν συνδρομή στο InterBIZ

Επιστροφή στο Αρχείο ’ρθρων Παλαιών Τευχών
Επιστροφή στις Επιχειρηματικές Σελίδες

© 2005 Γιώργος Επιτήδειος
Υποδείξεις, Ερωτήσεις, Σχόλια στην διεύθυνση gepiti@gepiti.com