Πώς να δημιουργήσετε ένα ηλεκτρονικό κατάστημα (estore) στο Web

Το γενικό συμπέρασμα (που αναλύεται παρακάτω) είναι: Αν πουλάτε πολλά είδη (π.χ. πάνω από 20) ή αν αλλάζουν τα στοιχεία τους (όνομα, τιμές, περιγραφή) τόσο συχνά που πρέπει να κάνετε τουλάχιστον μια μετατροπή την εβδομάδα, προτιμήστε το κατάστημά σας να λειτουργήσει με δυναμικές σελίδες (τα προϊόντα βρίσκονται σε μια βάση δεδομένων). Καλύτερα να είστε αυτόνομοι παρά σε on-line πολυκατάστημα μαζί με άλλους. Δημιουργήστε ένα κατάστημα που να υπερέχει από εκείνα που βρίσκονται εκτός Internet στην ευκολία αγοράς και τις τιμές. Τεχνολογικά ακολουθήστε την τακτική της αγέλης. Υιοθετήστε όποια τεχνολογία και πρακτικές προτιμούν οι περισσότεροι, για να εξασφαλίσετε μακρόχρονη υποστήριξη και λιγότερα προβλήματα στις συναλλαγές με τους πελάτες σας.

Τα ερωτήματα στα οποία πρέπει να δώσετε απαντήσεις πριν δημιουργήσετε το site σας είναι τα παρακάτω:

Στατικές ή Δυναμικές Σελίδες;

Οι απλές HTML σελίδες κατασκευάζονται γρήγορα και φτηνά (για μικρά καταστήματα με λίγα είδη) αλλά είναι πολύ ακριβές στην παρακολούθηση και συντήρηση για μεγάλα sites με μεγάλο αριθμό προϊόντων και ειδών. Έχουν καλύτερη αναγνωσιμότητα (αν είναι σωστά φτιαγμένες τις βλέπουν άνετα όλοι οι browsers), είναι φτηνότερες στην συντήρηση (που μπορεί εύκολα να γίνει από εσάς), καταχωρούνται όλες στα εργαλεία αναζήτησης, μεταφέρονται χωρίς μεγάλη δυσκολία από το ένα site στο άλλο. Τέλος δεν μπορούν να παράσχουν εύκολα στους πελάτες προχωρημένα εργαλεία αγοράς όπως τα shopping carts.

Οι Δυναμικές σελίδες δεν υπάρχουν πραγματικά. Αποτελούν καταχωρήσεις σε μια βάση δεδομένων και όταν τις ζητάει ο χρήστης δημιουργούνται αυτόματα για εκείνον. Είναι φτηνές στην κατασκευή (μικρό κόστος ανά σελίδα), και εύκολες στην συντήρηση και παρακολούθηση (για μεγάλα sites με μεγάλο αριθμό προϊόντων και ειδών). Συνήθως είναι ακριβές για μικρά sites (ειδικά στην συντήρηση γιατί τις περισσότερες φορές αυτή γίνεται από τρίτους). Παλαιότεροι browsers δεν βλέπουν τόσο καλά τις σελίδες αυτές και δεν μπορούν να καταχωρηθούν αυτόνομα στα εργαλεία αναζήτησης. Επίσης το κόστος μεταφοράς του site σε άλλο παροχέα είναι συνήθως αρκετά υψηλό.

Αυτόνομη παρουσία ή μέσα σε ένα πολυκατάστημα (cybermall);

Η αυτόνομη παρουσία ενισχύει το κύρος του καταστήματος. Είναι πιο ελεύθερη (ο ιδιοκτήτης του μπορεί να κάνει ότι θέλει) και επιτρέπει στο κατάστημα να δημιουργήσει πιο εύκολα το δικό του ανεξάρτητο όνομα και πελατεία (φαίνεται μόνο του παντού).

Η παρουσία μέσα σε ένα πολυκατάστημα είναι συνήθως φθηνότερη, απαιτεί από τον ιδιοκτήτη του να ακολουθήσει μια γενική πολιτική παρουσίασης, τρόπου πωλήσεων ή ακόμη και τιμών που υπαγορεύεται από την συνολική ταυτότητα του πολυκαταστήματος. Υπάρχουν οικονομίες κλίμακας στην διαφήμιση (αν και η είσοδος των εργαλείων αναζήτησης αλλάζει αυτό το δεδομένο) καθώς το πολυκατάστημα αναλαμβάνει να προβάλει όλα τα μέλη του μαζί.

Προσοχή! Στην περίπτωση των δυναμικών σελίδων, είναι δυνατόν να χρησιμοποιούνται οι υπηρεσίες της βάσης δεδομένων ενός πολυκαταστήματος, αλλά ένα συγκεκριμένο ηλεκτρονικό κατάστημα να εμφανίζεται στους χρήστες του Internet αυτόνομα, όχι σαν τμήμα του site που περιέχει τα υπόλοιπα.

Πώς κινείται ο πελάτης μέσα στο κατάστημα;

Επειδή ο χρόνος που αφιερώνει ο επισκέπτης σε μια Web σελίδα, είναι συνήθως πολύ μικρός, πρέπει να μπορεί να βρει γρήγορα και εύκολα αυτό που επιθυμεί μέσα στο κατάστημά μας. Οι τρόποι για να γίνει αυτό είναι πάρα πολλοί (ελπίζω αργότερα να γράψω ειδικό άρθρο πάνω σε αυτό). Οι συμβουλές που έχω να δώσω προς το παρόν είναι: α) Κάντε πολλές δοκιμές. Βάλτε όσο το δυνατόν περισσότερο κόσμο που δεν έχει σχέση με την εταιρεία ή το site (φίλους, γνωστούς κ.λπ.) να κάνει δοκιμαστικές συναλλαγές και να σας πει την γνώμη του. Ίσως να φαίνεται μπελάς αλλά θα είναι η καλύτερη επένδυση που έχετε κάνει ποτέ. β) Μην δώσετε βαρύτητα στην ομορφιά αλλά στην λειτουργικότητα. γ) Προσέξτε τα κείμενά σας (το σημείο που χωλαίνουν τα περισσότερα sites). Χρησιμοποιήστε απλή και περιεκτική γλώσσα και αποφύγετε τις μεγαλοστομίες (το καλύτερο, το τελειότερο κ.λπ.). Και εδώ ελπίζω αργότερα να γράψω ένα ειδικό άρθρο γι' αυτό το πολύ σημαντικό αλλά αφάνταστα παραμελημένο θέμα.

Τι είναι το shopping cart;

Το shopping cart είναι ένα record στην βάση δεδομένων του καταστήματος που λειτουργεί σαν ψηφιακό καλαθάκι super market. Δημιουργείται αυτόματα την στιγμή που ο πελάτης επιλέγει το πρώτο προϊόν (συνήθως με την μεσολάβηση cookies) και διαρκεί όσο ο πελάτης βρίσκεται μέσα στο site. Στο καλάθι αυτό μπορούμε να βάλουμε ή να βγάλουμε προϊόντα που υπάρχουν στο κατάστημα. Υποχρέωση πληρωμής έχουμε μόνο όταν αποφασίσουμε να περάσουμε από το ταμείο και να οριστικοποιήσουμε την παραγγελία μας. Όποτε θέλει ο πελάτης που χρησιμοποιεί το shopping cart, μπορεί να ζητήσει να του εμφανιστεί το σύνολο των επιλογών του και η αξία των προϊόντων που έχει επιλέξει. Όταν ο πελάτης τελειώσει την "περιήγησή" του στο site έχει την δυνατότητα καταχώρησης (οριστικοποίησης) της παραγγελίας του.

Τι γίνεται αν οι πελάτες δεν θέλουν να χρησιμοποιούν cookies;

Υπάρχουν και άλλες τεχνολογίες που παρέχουν την δυνατότητα λειτουργίας ενός shopping cart. Ποιο συνηθισμένες είναι:

Η παρακολούθηση με την IP διεύθυνση του πελάτη (εδώ υπάρχει ένας πολύ μικρός κίνδυνος λαθών στις παραγγελίες αν η ίδια IP διεύθυνση χρησιμοποιηθεί από δύο πελάτες με μικρή χρονική διαφορά)

Η απόδοση σε κάθε πελάτη του δικού του αριθμού παρακολούθησης για κάθε συναλλαγή (δύσχρηστη για τον πελάτη μέθοδος γιατί είναι εύκολο να κάνει λάθη).

Ποιος είναι ο καλύτερος τρόπος συναλλαγής;

Με πιστωτικές κάρτες. Το πρόβλημα που υπάρχει είναι πως αν τα στοιχεία της κάρτας είναι κλεμμένα, ο κάτοχός της θα αρνηθεί την συναλλαγή και η τράπεζα θα πάρει τα χρήματά της πίσω από τον πωλητή, δηλαδή εσάς (υπάρχει νόμος και ειδικές συμβάσεις που καθορίζουν αυτά τα θέματα). Είναι λοιπόν απαραίτητο να έχετε τις κατάλληλες δικλείδες ασφαλείας. Τέτοιες είναι:

Η φόρμα πληρωμής με κάρτα να περιέχει και στοιχεία που δεν θα γνωρίζει εύκολα τρίτος π.χ. τον ταχυδρομικό κώδικα της διεύθυνσης στην οποία αποστέλλεται η εκκαθάριση της κάρτας.

Η μη αποστολή προϊόντων χωρίς επιπλέον έλεγχο σε διευθύνσεις με ανεπιβεβαίωτο παραλήπτη π.χ. Post Restant.

Ο επανέλεγχος ύποπτων πωλήσεων π.χ. πολλές και περίεργες αγορές (π.χ. 30 ρακέτες του τένις) με την ίδια κάρτα σε μικρό χρονικό διάστημα και με παράδοση σε πολλές διαφορετικές διευθύνσεις ή αγορές με διαφορετικές κάρτες και παράδοση στην ίδια διεύθυνση.

Τέλος, μην ξεχνάτε πως μιλάτε με διεθνές κοινό άρα πρέπει να παρέχετε την δυνατότητα εύκολης μετατροπής των τιμών σας σε διάφορα νομίσματα για να μπορεί ο ενδιαφερόμενος να δει την τιμή στο νόμισμα που τον εξυπηρετεί.

Τι προϊόντα πουλάμε;

Έχετε αναρωτηθεί γιατί οι χρήστες του Internet αγοράζουν κυρίως βιβλία, εισιτήρια (θεάτρου ή ταξιδίων) και οτιδήποτε σχετιζόμενο με Η/Υ; Ο λόγος είναι ότι οι άνθρωποι δεν αλλάζουν τις συνήθειές τους (π.χ. για να αγοράσουν από ένα νέο μέσο όπως το Internet) παρά μόνο αν υπάρχει ένα ισχυρό κίνητρο.

Δύο είναι τα κίνητρα που μπορείτε να δώσετε για να προτιμήσει κάποιος να αγοράσει από εσάς μέσα από το Internet και όχι από τα παραδοσιακά σημεία πώλησης που χρησιμοποιούσε μέχρι σήμερα:

Α) Ευκολία αγοράς. Αν έχετε κάτι σπάνιο που δεν βρίσκεται εύκολα στα καταστήματα (π.χ. κάποιο ειδικό προϊόν με λίγους αλλά φανατικούς καταναλωτές) τότε προσφέρετε πραγματικά κάτι επιπλέον στους πελάτες σας. Την δυνατότητα αγοράς χωρίς μεγάλη δαπάνη χρόνου και προσπάθειας.

Στην κατηγορία αυτή ανήκουν και τα εισιτήρια. Αντί να ψάχνει ο πελάτης για ταξιδιωτικό πράκτορα, να ρωτάει δρομολόγια ή να συγκρίνει τιμές, κάνει μια αναζήτηση on-line και κερδίζει τόσο σε χρόνο όσο και σε ταλαιπωρία (ειδικά τις εποχές αιχμής).

Η ευκολία αγοράς εξηγεί και την δημοτικότητα των βιβλιοπωλείων και καταστημάτων Η/Υ. Ποιο βιβλιοπωλείο έχει όλα τα βιβλία και πιο κατάστημα Η/Υ όλα τα είδη και μάρκες που κυκλοφορούν; Εκτός Internet κανένα (το κόστος δημιουργίας ενός τέτοιου καταστήματος είναι πάρα πολύ μεγάλο). Γι' αυτό και πωλητές όπως το Amazon είναι τόσο πετυχημένοι. Βρίσκεις τα πάντα με την πρώτη.

Β) Χαμηλή Τιμή. Ένα ηλεκτρονικό κατάστημα έχει πολύ χαμηλότερο λειτουργικό κόστος από ένα "παραδοσιακό". Μέρος αυτών των οικονομιών μπορείτε να το περάσετε στους πελάτες σας προσφέροντας χαμηλότερες τιμές.

Ο γενικός κανόνας λοιπόν είναι: "Μην προσπαθήσετε να πουλήσετε οτιδήποτε αν δεν προσφέρετε κάτι επιπλέον από τις εκτός Internet επιχειρήσεις".

Πώς θα βρουν το κατάστημά μου οι πελάτες;

Έρευνα της Binary Compass Enterprises έδειξε πως το 88% των πελατών φτάνει σε ένα εμπορικό site μετά από:

- Έρευνα στα εργαλεία αναζήτησης του Internet

- Αναφορά του site σε άλλο μέσο ενημέρωσης (π.χ. στο τύπο)

- Συμβουλή κάποιου φίλου

Μόνο το 12% βρήκε το site μέσω κάποιας διαφήμισης. Περισσότερες πληροφορίες για την διαφήμιση ενός site μπορείτε να βρείτε στο τεύχος 11, 5/11/97.

Τι πλατφόρμα (λογισμικό) είναι καλύτερα να χρησιμοποιηθεί;

Η απόφαση αυτή είναι πολύ σημαντική γιατί θα καθορίσει την πορεία σας (υπηρεσίες που θα παρέχετε και κόστος λειτουργίας) για χρόνια. Τα πιο σημαντικά πράγματα που πρέπει να λάβετε υπόψη σας είναι:

Α) Επενδύστε μόνο στους επώνυμους. Η αγορά είναι πολύ ευμετάβλητη και ο προμηθευτής Internet που εμπιστευτήκατε για να φιλοξενήσει το κατάστημά σας ή η εταιρεία από την οποία αγοράσατε το λογισμικό σας μπορεί να μην υπάρχει αύριο (έχει γίνει ήδη αρκετές φορές). Επιλέξτε τους "μικρούς" μόνο αν έχουν ήδη κάτι να σας δείξουν που δουλεύει όπως αυτό που θα κάνουν και για σας και αν σας κάνουν μια εξαιρετικά καλή (όχι απλώς καλή) οικονομική προσφορά.

Β) Αφήστε την τελευταία λέξη της τεχνολογίας για αργότερα. Μην γίνετε πειραματόζωο για νέες τεχνολογίες. Ακολουθείστε λύσεις ήδη δημοφιλής και δοκιμασμένες. Οι πειραματικές και επαναστατικές τεχνολογίες που ξεχάστηκαν μέσα σε λίγους μήνες είναι τόσες πολλές που καλύτερα να είστε επιφυλακτικοί. Μην υιοθετήσετε καμία αν δεν σας εντυπωσιάσει πραγματικά. Σε καμία περίπτωση μην βάλετε οτιδήποτε στο κατάστημά σας που δεν υποστηρίζεται απ' ευθείας από τους browsers αλλά θέλει ειδικό λογισμικό για να λειτουργήσει.

Ολοκληρώνοντας το άρθρο αυτό θα ήθελα να τονίσω πως σε ένα χώρο τόσο μεγάλο και ευμετάβλητο όσο το Internet, κανένας δεν έχει όλες τις σωστές απαντήσεις. Οι πιο πολλοί μάλιστα δεν έχουν ούτε καν τις σωστές ερωτήσεις! Γι' αυτό σας προτείνω να δυσπιστείτε στους ειδικούς και να διασταυρώνετε πάντοτε οτιδήποτε διαβάζετε ή ακούτε (αυτό φυσικά περιλαμβάνει και τα άρθρα μου). Είναι ο μόνος τρόπος να προστατευτείτε από τους Επιτήδειους ;-)

Γιώργος Επιτήδειος

Αποκτήστε μια δωρεάν συνδρομή στο InterBIZ

Επιστροφή στο Αρχείο ’ρθρων Παλαιών Τευχών
Επιστροφή στις Επιχειρηματικές Σελίδες

Copyright 1998, 1999, 2000 Γιώργος Επιτήδειος
Υποδείξεις, Ερωτήσεις, Σχόλια στην διεύθυνση gepiti@gepiti.com