Το Internet έγινε καταναλωτικό προϊόν
26/1/2001 (Ο ριζοσπαστισμός των πρώτων ετών δίνει προσωρινά τη θέση του στην εποχή της ωριμότητας, της ευρύτερης αποδοχής και των ομαλότερων μεταβολών) Γιώργος Επιτήδειος,  gepiti@gepiti.com

Αν κάποιος χρήστης του Internet αποφάσιζε να μετοικήσει σε ένα μοναστήρι το 1993 και ξαναγύριζε στον κόσμο δύο χρόνια αργότερα (το 1995) οι αλλαγές που θα συναντούσε στο δίκτυο θα ήταν πραγματικά εντυπωσιακές. Ο αριθμός των κόμβων θα είχε υπερτριπλασιαστεί, (από δύο εκατομμύρια σε 6,5), ο Gopher (το κύριο εργαλείο παρουσίασης πληροφοριών) θα είχε ξεχαστεί, ενώ το web (ένα περίεργο μέσο καταχώρησης προσβάσιμο μόνο από UNIX) θα λειτουργούσε πλέον σε γραφικό περιβάλλον και τα διαθέσιμα web sites θα είχαν εκτιναχθεί από τα 600 στις 100.000. Ο μοναχός πρώην χρήστης θα εντυπωσιαζόταν επίσης από ηλεκτρονικά καταστήματα όπως το Amazon.com, νέες γλώσσες προγραμματισμού όπως η Java, καθώς και από τις υποσχέσεις νέων τεχνολογιών όπως τα τρισδιάστατα κινούμενα γραφικά (VRML), το real time audio ή video και η Push Technology.

Αν όμως ο μοναχός μας επέστρεφε στο μοναστήρι του φορτωμένος με όλες αυτές τις καινούριες γνώσεις και αποφάσιζε να γυρίσει και πάλι στον κόσμο του δικτύου έξι χρόνια αργότερα (το 2001), ο κόσμος που θα συναντούσε αυτή τη φορά θα του φαινόταν πολύ πιο οικείος. Οι σημερινοί χρήστες εξακολουθούν να χρησιμοποιούν browsers με τον ίδιο τρόπο όπως και το '95 και να κάνουν λίγο πολύ τα ίδια πράγματα όπως και στο παρελθόν (αναζήτηση πληροφοριών, λήψη αρχείων, chat κ.λπ.).

Δεν θα ήταν μεγάλη υπερβολή να πούμε ότι οι σημαντικότερες αλλαγές στο δίκτυο την τελευταία εξαετία ήταν κυρίως εμπορικές (Internet Explorer αντί για Netscape Communicator, ICQ αντί για IRC κ.λπ.) και σε μικρότερο βαθμό εικαστικές (Η σχεδίαση του Yahoo! έχει παραμένει η ίδια, τα δημοφιλή sites αποκτούν όλο και πιο απλές homepages και το flash εξακολουθεί να είναι δημοφιλές μόνο στους γραφίστες και σε όσους δεν το έχουν συναντήσει ακόμη αρκετά συχνά ώστε να τους εκνευρίζει).

Αυτό λοιπόν που θα έπρεπε να μας εντυπωσιάζει δεν είναι το πόσο πολλά πράγματα αλλάζουν και πόσο γρήγορα μεταβάλλεται το Internet, αλλά πόσο λίγες "μεταλλάξεις" έχουν συμβεί στις δικτυακές εφαρμογές τα τελευταία χρόνια. Γι' αυτό, θα αφήσουμε στην ησυχία του τον μοναχό μας (αυτός άλλωστε μάλλον έχει ήδη πρόσβαση στο δίκτυο από το μοναστήρι του και πιθανότατα έχει αναλάβει τη συντήρηση του αντίστοιχου site) και θα μελετήσουμε πώς οδηγηθήκαμε σε αυτή την, επιφανειακή και προσωρινή όπως θα δούμε, επιβράδυνση των ρυθμών τεχνολογικής μεταβολής:

1. Ο μεγάλος αριθμός των χρηστών μειώνει τη διάθεση για καινοτομίες

Σήμερα όμως για να αποκτήσει δημοτικότητα (π.χ. να υιοθετηθεί από το 10% των χρηστών) μια υπηρεσία πρέπει να "πείσει" για τη χρησιμότητά της δεκάδες εκατομμύρια ανθρώπους μέσα στους οποίους συμπεριλαμβάνεται η αδερφή μου (καθηγήτρια αγγλικών), ο φίλος μου ο Γιώργος (ξυλουργός που προσπαθεί να φτιάξει τις δικές του web σελίδες) και πολλοί άλλοι άνθρωποι οι οποίοι θα χρειαστούν αρκετό χρόνο για να "χωνέψουν" όσα ήδη υπάρχουν στο δίκτυο πριν αποφασίσουν να δοκιμάσουν κάτι καινούριο, εγκαθιστώντας νέα προγράμματα και αγοράζοντας τον απαιτούμενο εξοπλισμό.

Όλα αυτά τα χρόνια βέβαια, το δίκτυο δεν σταμάτησε να εξελίσσεται. Αυτός ο χείμαρρος νέων χρηστών έχει προκαλέσει τεράστιες πιέσεις για αύξηση των δικτυακών δυνατοτήτων και αναβάθμιση του εξοπλισμού των εταιρειών Internet. Αυτές οι μεταβολές όμως συμβαίνουν στα παρασκήνια του δικτύου, βελτιώνοντας την ισχύ και την αξιοπιστία των εφαρμογών που χρησιμοποιούν ήδη οι χρήστες. Θα μπορούσε να υποστηρίξει κανείς μάλιστα ότι η πίεση του "the show must go on" είναι πλέον τόσο επιτακτική ώστε οι τάσεις για καινοτομία και αλλαγή έχουν πλέον πολύ χαμηλότερη προτεραιότητα απ' ό,τι στο παρελθόν μια και τα καλύτερα μυαλά του δικτύου είναι ήδη απασχολημένα στη συντήρηση και επέκταση όσων υπηρεσιών λειτουργούν ήδη.

2. Το Internet δεν είναι πια τόσο νέο

Έτσι, συνδέουν πάντοτε το δίκτυο με την αναζήτηση πληροφοριών, την επικοινωνία με άλλους ανθρώπους, με κάποιες αγορές (π.χ. βιβλία), με τα online παιγνίδια κ.λπ. αλλά δεν το προσεγγίζουν πλέον με το ενθουσιώδες πνεύμα του νεοφώτιστου για τον οποίο δεν υπάρχουν όρια και όλα πρέπει να δοκιμαστούν γιατί ίσως να είναι εφικτά.

Τι μας επιφυλάσσει το μέλλον

• Νέες επιχειρηματικές εφαρμογές. Αντίθετα από το καταναλωτικό (retail) e-commerce, όπου το τι πουλιέται εντός δικτύου και τι όχι, έχει ήδη παγιωθεί στη συνείδηση των χρηστών, το Internet προσφέρει ακόμη μεγάλες ευκαιρίες για επιχειρηματικές υπηρεσίες. Αντίθετα από τους "άστατους και απρόβλεπτους" καταναλωτές, οι επιχειρήσεις λειτουργούν (σχετικά) ορθολογικά, επιζητώντας συγκεκριμένα (συνήθως οικονομικά) οφέλη. Γι' αυτό και είναι πιο δεκτικές σε αλλαγές στον τρόπο λειτουργίας τους, στην πραγματοποίηση επενδύσεων και στην υιοθέτηση νέων τεχνολογιών, αν αυτό τους αποδίδει ένα σαφώς καθορισμένο και μετρήσιμο όφελος (π.χ. μείωση του κόστους προμηθειών).

• Γνώριμες υπηρεσίες. Οι καταναλωτές είναι ήδη συνηθισμένοι στη χρήση μιας σειράς υπηρεσιών τις οποίες λαμβάνουν από άλλα μέσα (π.χ. τηλεόραση, τηλέφωνο κ.λπ.). Υπάρχει λοιπόν ένα ήδη εκπαιδευμένο κοινό το οποίο μπορεί χωρίς δυσκολία να δοκιμάσει (και να υιοθετήσει μαζικά) δικτυακές υπηρεσίες με εμφάνιση και λειτουργικότητα που δεν θα διαφέρει πολύ από όσα έχει ήδη συνηθίσει να λαμβάνει από άλλες πηγές (π.χ. video on demand).

• Αμφίδρομη επικοινωνία. Κάθε χρόνο το περιεχόμενο που διακινείται μέσω email υπερβαίνει κατά πολύ σε όγκο όλες τις web σελίδες που δημιουργήθηκαν ποτέ από τη δημιουργία του δικτύου μέχρι σήμερα! Πέρα και πάνω από οτιδήποτε άλλο οι χρήστες θέλουν να επικοινωνούν. Έτσι, το μέλλον όσων υπηρεσιών τους παρέχουν αυτή τη δυνατότητα (π.χ. e-mail, napster κ.λπ.) θα συνεχίσει να είναι λαμπρό.

• Broadband (μετάδοση κινούμενης εικόνας και άλλων εφαρμογών με μεγάλο όγκο). Μια προσεκτική ματιά στις συνεχώς αυξανόμενες πωλήσεις προϊόντων όπως τα DVD, τα PVR (personal video recorders), οι ψηφιακές κάμερες τα CD-Rewritable drives κ.λπ. μας δείχνει ότι το κοινό παράγει όλο και περισσότερο ψηφιακό περιεχόμενο και αποκτά όλο και πιο πολλές συσκευές κατάλληλες για την αναπαραγωγή του. Αργά ή γρήγορα, οι χρήστες του Internet θα αρχίσουν να ανταλλάσσουν αυτό το υλικό, ενώ η συνεχής παραγωγή νέου περιεχομένου θα ωθήσει όλο και περισσότερους χρήστες σε αυτό το χώρο (όσο περισσότερο broadband περιεχόμενο υπάρχει τόσο περισσότεροι θα είναι και οι χρήστες που θα βρίσκουν ένα μέρος από αυτό χρήσιμο και ενδιαφέρον). Όταν λοιπόν το επιτρέψει η υποδομή (σε 5 - 10 χρόνια, αλλά ίσως και λιγότερο), πιθανότατα αυτός ο χώρος να προκαλέσει την επόμενη δικτυακή επανάσταση.

Φαίνεται λοιπόν ότι η ευρεία διάδοση του Internet το υποχρεώνει μεν να διατηρεί σχετικά σταθερή την εξωτερική εμφάνιση και τη λειτουργικότητά του, αλλά δεν εμποδίζει την εξέλιξή του και τη δυναμική προετοιμασία νέων προϊόντων και υπηρεσιών. Βρισκόμαστε σε μια φάση ανάπαυλας την οποία καλά θα κάνουμε να αξιοποιήσουμε κατάλληλα γιατί το μέλλον προμηνύεται ενδιαφέρον, ανατρεπτικό, και εξαιρετικά προσοδοφόρο για τους τολμηρούς.

Γιώργος Επιτήδειος

Αποκτήστε μια δωρεάν συνδρομή στο InterBIZ

Επιστροφή στο Αρχείο ’ρθρων Παλαιών Τευχών
Επιστροφή στις Επιχειρηματικές Σελίδες

© 2005 Γιώργος Επιτήδειος
Υποδείξεις, Ερωτήσεις, Σχόλια στην διεύθυνση gepiti@gepiti.com