Ποιο θα είναι το επόμενο Internet Boom
9/11/2001 (Τι (θα) είναι τα Streaming Media Portals) Γιώργος Επιτήδειος,  gepiti@gepiti.com

Σύμφωνα με κάποιον οξυδερκή και πολύ καυστικό παρατηρητή: "Οικονομολόγος είναι εκείνος που θα σου εξηγήσει αύριο γιατί αυτό που προέβλεψε χθες δεν πραγματοποιήθηκε σήμερα". Παρόλη την εχθρότητα, και τις πολλές επαληθεύσεις, αυτής της παρατήρησης πάντως, εγώ αποφάσισα να σας παρουσιάσω εδώ μια δική μου πρόβλεψη που ελπίζω ότι σε μερικά χρόνια θα δικαιώσει την επιστήμη μου.

Επειδή όμως κάθε "χρησμός" τεκμηριώνεται μόνο μέσα από μια καλή ανάλυση του παρελθόντος, θα ξεκινήσουμε με μια μικρή βόλτα στις αρχές της περασμένης δεκαετίας:

Εκείνοι που θα μπορούσαν να προβλέψουν το Internet Boom

Δυστυχώς όμως, όσο κι αν έψαξαν, δεν κατάφεραν να ανακαλύψουν πού οφειλόταν αυτό το φαινόμενο και πώς επηρέαζε την υπόλοιπη οικονομία. Έτσι, το παράδοξο ξεχάστηκε για να δει το φως της δημοσιότητας μόνο αρκετά χρόνια αργότερα όταν έλαβε πλέον χώρα το Internet Boom. Τότε, όλοι κατάλαβαν ότι οι πωλήσεις δικτυακού εξοπλισμού υποδήλωναν το όλο και μεγαλύτερο ενδιαφέρον των επιχειρήσεων για δικτύωση και επικοινωνία. Ένα ενδιαφέρον που τελικά τις οδήγησε προς το Internet μια και αποτελούσε το μόνο εργαλείο φθηνής και αξιόπιστης διασύνδεσης δικτύων σε παγκόσμια κλίμακα.

1. Η δημιουργία υποδομής

Χωρίς αυτή την υποδομή η ανάπτυξη του Internet ίσως να καθυστερούσε για αρκετά ακόμη χρόνια. Η ύπαρξή της έδωσε σε εκατομμύρια ανθρώπους την ευκαιρία να συνδεθούν με το δίκτυο γρήγορα, εύκολα και φθηνά, δημιουργώντας το πρώτο "κύμα" χρηστών εκτός του ακαδημαϊκού χώρου και θέτοντας τις βάσεις για τη μετέπειτα δημοτικότητα του Internet. (Περισσότεροι χρήστες σημαίνουν πιο πολλοί άνθρωποι για να επικοινωνήσει κανείς, αλλά και περισσότερο περιεχόμενο. Όσο λοιπόν αυξάνουν οι χρήστες του δικτύου τόσο μεγαλώνει και το ενδιαφέρον για ό,τι συμβαίνει μέσα σε αυτό.)

2. Η δημιουργία εύχρηστων εργαλείων

Το Internet όμως δεν έγινε αυτό που είναι σήμερα μόνο χάρη στις επενδύσεις των επιχειρήσεων, αλλά και επειδή κέρδισε την προσοχή, το ενδιαφέρον και την αγάπη των απλών ανθρώπων (οι επαναστάσεις δεν γίνονται ποτέ από την κορυφή).

Τα εκατομμύρια αυτών των μεμονωμένων χρηστών "κατακτήθηκαν" χάρη στην εφεύρεση του World Wide Web και τη δημιουργία εργαλείων για εύκολη πρόσβαση σε όλες τις υπηρεσίες του δικτύου μέσα από περιβάλλον Windows. Έτσι, όλοι είχαν πλέον τη δυνατότητα να χρησιμοποιήσουν το δίκτυο εύκολα, γρήγορα και με ελάχιστη εκπαίδευση ή άλλη προπαρασκευή.

3. Η ύπαρξη ανοικτών προτύπων

Η τεχνολογική υπεροχή του Internet οφείλεται στην υλοποίησή του πάνω σε ανοικτά πρότυπα όπως το TCP/IP, το SMTP, το HTTP κ.λπ. Αυτή η ελευθερία σημαίνει ότι οποιοσδήποτε το επιθυμεί μπορεί να δημιουργήσει εφαρμογές που θα επικοινωνούν χωρίς πρόβλημα με ανάλογα προγράμματα κατασκευασμένα από άλλους.

Αφού λοιπόν κανείς δεν ελέγχει την τεχνολογία του δικτύου και δεν μπορεί να "παγιδεύσει" τους χρήστες στα δικά του προϊόντα, ο ανταγωνισμός είναι μεγάλος και οι χρήστες εξοπλίζονται με πολύ ισχυρό και συνεχώς εξελισσόμενο λογισμικό.

4. Η παροχή ελεύθερης πρόσβασης και δράσης σε όλους

Ως ακαδημαϊκό δίκτυο το Internet ήταν από την πρώτη στιγμή ανοικτό σε όλους, φθηνό και ανεξέλεγκτο. Παρείχε λοιπόν ένα καινούριο πεδίο δράσης για δημιουργικούς ανθρώπους, χωρίς να θέτει κανενός είδους φραγμό στις επιλογές, τη φαντασία και την ενεργητικότητά τους.

Ποιος χώρος μοιάζει σήμερα περισσότερο με το Internet του 1990

1. Η δημιουργία υποδομής

Οι συνδέσεις ADSL παρέχουν στον απλό συνδρομητή τη δυνατότητα μεταφοράς δεδομένων σε ταχύτητες ίσες ή υψηλότερες από 1,5 Mbps για download και 500 Kbps για upload (σημειώνεται ότι η μεταφορά video τηλεοπτικής ποιότητας απαιτεί 384 Kbps).

Η υπηρεσία αυτή λειτουργεί με την υπάρχουσα τηλεφωνική καλωδίωση και απαιτεί μόνο αλλαγές εξοπλισμού στα τηλεφωνικά κέντρα. Γι' αυτό, όλες οι ευρωπαϊκές χώρες επενδύουν σήμερα δυναμικά σε αυτήν. Μέχρι το 2005, το 25% των σπιτιών στη Βόρεια Ευρώπη θα διαθέτει πρόσβαση ADSL, ενώ στην Ιταλία αυτό θα συμβεί γύρω στο 2010. (Στην Ελλάδα ο ΟΤΕ μάλλον θα αρχίσει να παρέχει αυτές τις υπηρεσίες από το 2002.)

Παρατηρούμε λοιπόν ότι με αργά αλλά σταθερά βήματα δημιουργείται μια ισχυρή υποδομή για υπηρεσίες broadband (μεταφοράς δεδομένων σε υψηλές ταχύτητες).

2. Η δημιουργία εύχρηστων εργαλείων

Σύμφωνα με την InfoTrends, φέτος (2001) το 21% όλων των φωτογραφικών μηχανών που θα πουληθούν στο κόσμο θα είναι ψηφιακές, ενώ το 2006 το ποσοστό αυτό θα φθάσει το 63%! Ανάλογη φαίνεται ότι θα είναι και η δημοτικότητα των ψηφιακών βιντεοκαμερών (digital video) και των συστημάτων διαχείρισης ήχου. Το κόστος αυτών των εργαλείων μειώνεται συνεχώς, ενώ βελτιώνεται όλο και πιο πολύ η ποιότητα κατασκευής και οι δυνατότητές τους.

Παρατηρούμε λοιπόν ότι το κοινό αποκτά όλο και περισσότερα, φθηνότερα και ισχυρότερα εργαλεία για τη δημιουργία multimedia περιεχομένου σε ψηφιακή μορφή.

3. Η ύπαρξη ανοικτών προτύπων

Χάρη στην ευελιξία και την ισχύ των σημερινών υπολογιστών, αλλά και των εργαλείων που έχει στη διάθεσή του κάθε χρήστης, η διαχείριση ψηφιακού υλικού γίνεται όλο και πιο εύκολη.

Επίσης, χάρη στο Internet, τα ανοικτά πρότυπα όπως το mp3 και το mpeg είναι εξαιρετικά δημοφιλή, ενώ εμφανίζονται συνεχώς νέα ισχυρά εργαλεία για την αξιοποίησή τους.

Παρατηρούμε λοιπόν ότι ούτε το ισχυρό λογισμικό, ούτε ο κοινός τρόπος ανταλλαγής multimedia δεδομένων θα λείψουν ποτέ από όσους επιθυμούν να ασχοληθούν με αυτόν τον χώρο.

4. Η παροχή ελεύθερης πρόσβασης και δράσης σε όλους

Παρ' όλες τις προσπάθειες ελέγχου, το Internet εξακολουθεί να παραμένει ένας μεγάλος ελεύθερος χώρος όπου η δημιουργικότητα κάθε ανθρώπου μπορεί να εκφραστεί χωρίς περιορισμούς και εμπόδια στη φαντασία ή το ταλέντο του.

Παρατηρούμε λοιπόν ότι η πρόσβαση σε ένα κοινό χώρο επικοινωνίας και ανταλλαγής δεδομένων είναι ήδη μια πραγματικότητα που δύσκολα θα ανατραπεί από μελλοντικές εξελίξεις.

Πού οδηγούμαστε

Σύντομα, τα εκατομμύρια αυτών των ανθρώπων θα θελήσουν να μοιραστούν με άλλους το περιεχόμενο που δημιούργησαν και το ταχύτερο Internet που υπόσχεται το ADSL, αλλά και οι άλλες τεχνολογίες broadband, θα αποτελέσει το κύριο όχημα για αυτή την επικοινωνία.

Αυτό που προβλέπω λοιπόν είναι μια επανάληψη του "φαινομένου Web", αλλά με multimedia μορφή. Η δημοτικότητα του Web εκτινάχθηκε στα ύψη διότι "εκεί" υπήρχαν πολλά πράγματα να δει κανείς. Αυτός ο τεράστιος όγκος περιεχομένου όμως κατασκευάστηκε από μεμονωμένους ανθρώπους, καθώς και από εταιρείες οι οποίες θέλησαν να προβληθούν, αξιοποιώντας τις δυνατότητες αυτού του νέου και φθηνού μέσο.

Η δημοτικότητα του multimedia περιεχομένου θα ακολουθήσει ανάλογη πορεία με εκείνη του Web, καθώς γίνεται συνεχώς ευκολότερο αλλά και φθηνότερο για τους μεμονωμένους ανθρώπους, αλλά και για τις επιχειρήσεις να παράγουν και να τοποθετήσουν αυτό το υλικό στο Internet.

Οι κερδισμένοι και οι χαμένοι από την επανάσταση που έρχεται

Κρίνοντας από τη μέχρι σήμερα εξέλιξη του δικτύου, χαμένοι θα είναι επίσης όσοι ελπίσουν ότι θα κερδίσουν παρέχοντας αυτές τις υπηρεσίες συνδρομητικά (οι χρήστες θα έχουν τόσα πολλά δωρεάν πράγματα να δουν που δύσκολα θα πληρώσουν για κάτι). Πιθανότατα όμως, θα υπάρχουν υπηρεσίες που θα χρηματοδοτούνται από διαφημιστικά έσοδα. (Μια διαφήμιση στην αρχή ενός μικρού video παρατηρείται πιο προσεκτικά από ένα banner και δεν είναι τόσο ενοχλητική όσο ένα pop up window.)

Τι θα είναι τα streaming portals

Για να καταλάβουμε την ισχύ που θα έχουν αυτοί οι κατάλογοι, αρκεί να θυμηθούμε την περίπτωση του Yahoo!. Οι ιδρυτές του, David Filo και Jerry Yang, ξεκίνησαν δημιουργώντας απλώς μια λίστα με παραπομπές. Γρήγορα όμως συνειδητοποίησαν ότι ο κατάλογος που είχαν δημιουργήσει τούς έδινε την ισχύ να επηρεάζουν τις επιλογές του κοινού. (Υπάρχουν ηλεκτρονικά καταστήματα που είδαν τις πωλήσεις τους να πέφτουν κατά 50 ή ακόμη και 70% επειδή, λόγω τεχνικού λάθους, διεγράφησαν από τον κατάλογο του Yahoo!.) Έτσι, γεννήθηκε ο όρος Portal για να περιγράψει τις υπηρεσίες που "μεταφέρουν" (διάβαζε οδηγούν) το κοινό όπου υπάρχει χρήσιμο περιεχόμενο.

Σήμερα, το περιεχόμενο αυτό αποτελείται σχεδόν αποκλειστικά από κείμενο και φωτογραφίες. Σε μερικά χρόνια όμως η ίδια ανάγκη θα εμφανιστεί και για το Multimedia (streaming) content. Από τη στιγμή λοιπόν που θα υπάρξει το ίδιο πρόβλημα η λύση θα είναι ανάλογη, δηλαδή η δημιουργία εξειδικευμένων portals ειδικά για multimedia περιεχόμενο.

Συμπεράσματα - Κίνδυνοι - Προτάσεις

Επίσης, η εποχή των streaming portals απέχει ακόμη 5 έως 10 χρόνια και κανείς δεν σκέφτεται πια με τόσο μακροχρόνιο ορίζοντα (ειδικά στη χώρα μας). Το πεδίο λοιπόν είναι ελεύθερο για όσους τολμήσουν να αφοσιωθούν σε αυτόν τον τομέα. Και φυσικά όταν φθάσει η εποχή του streaming boom, όσα εξειδικευμένα portals υπάρχουν τότε θα δεχθούν ελκυστικότατες προτάσεις αγοράς από εκείνους που θα θελήσουν να μπουν καθυστερημένα στην αγορά.

Καλή τύχη στους τολμηρούς λοιπόν. Και αν ποτέ γίνετε πλούσιοι χάρη στις συμβουλές μου ελπίζω να μην με ξεχάσετε.

Γιώργος Επιτήδειος

Αποκτήστε μια δωρεάν συνδρομή στο InterBIZ

Επιστροφή στο Αρχείο ’ρθρων Παλαιών Τευχών
Επιστροφή στις Επιχειρηματικές Σελίδες

© 2005 Γιώργος Επιτήδειος
Υποδείξεις, Ερωτήσεις, Σχόλια στην διεύθυνση gepiti@gepiti.com