Το αυτοκαταστροφικό Internet Marketing
(Ooqa Ooqa, Email Cookies, Yahoo! privacy policy)
19/4/2002 (Η απελπισία είναι κακός σύμβουλος)
Γιώργος Επιτήδειος,
gepiti@gepiti.com
Όλοι πλέον γνωρίζουν ότι το clickthrough των banners και των άλλων δικτυακών διαφημίσεων είναι εξαιρετικά χαμηλό, ενώ η μείωσή του συνεχίζεται με γρήγορους ρυθμούς. Όπως είναι φυσικό λοιπόν, οι Internet Advertisers βρίσκονται σε όλο και δυσκολότερη θέση και στην απελπισία τους γίνονται ευφάνταστοι, ανήθικοι και αδίστακτοι, καταστρέφοντας την ίδια την αγορά απ' όπου προσδοκούν να κερδίσουν χρήματα. Σε άλλο άρθρο μελετήσαμε τα ενοχλητικά pop under windows. Εδώ θα γνωρίσουμε μερικές άλλες ακόμη πιο ανόητες, επικίνδυνες και παρανοϊκές πρακτικές.
Τι είναι το Ooqa Ooqa
Στις παλιές ταινίες για την Αφρική η φράση "Ούγκα Ούγκα" αποτελούσε τη συνηθισμένη πολεμική κραυγή των κανιβάλων, καθώς και κάθε άλλου απειλητικού έγχρωμου ιθαγενή που κραδαίνοντας το ξύλινο ακόντιό του εφορμούσε ενάντια στις επαναληπτικές καραμπίνες των αποίκων ή των εξερευνητών για να βρει φυσικά αμέσως το θάνατο προς δόξα της ανώτερης λευκής φυλής.
Σήμερα, δεν είναι πλέον politically correct να γυρίζονται τέτοιες ταινίες, αλλά η φράση έχει παραμείνει στο παγκόσμιο λεξιλόγιο για να περιγράφει όσους ανόητους αγωνίζονται για σκοπούς καταδικασμένους εκ των προτέρων.
Πολύ σωστά λοιπόν (αν και μάλλον κατά λάθος) η εταιρεία United Virtualities (http://www.unitedvirtualities.com) αποφάσισε να δώσει αυτό το όνομα στο νέο προϊόν διαφημιστικού λογισμικού της που υφαρπάζει τον έλεγχο του browser του επισκέπτη ενός site, αλλάζοντας αυτόματα τη μπάρα εργαλείων (π.χ. το κουμπί home γίνεται παραπομπή στο site της εταιρείας που επισκέφθηκε ο χρήστης, το back οδηγεί στη σελίδα παραγγελίας ενός προϊόντος κ.λπ.).
Η εταιρεία φυσικά ισχυρίζεται ότι το λογισμικό της δεν θα δημιουργήσει πρόβλημα στους χρήστες γιατί θα μπορούν πάντοτε να επαναφέρουν το Netscape ή τον Internet Explorer στην πρότερή τους κατάσταση. Στην πραγματικότητα όμως αυτό το λογισμικό αποτελεί τη φυσική συνέχεια πρακτικών που εκμεταλλεύονται τις φτωχές τεχνικές γνώσεις των περισσότερων χρηστών για να τους υποχρεώσουν να κάνουν πράγματα που δεν θέλουν.
Είναι αλήθεια ότι θεωρητικά οι χρήστες θα μπορούν πάντοτε να αποτρέψουν τις ενοχλητικές και παραπλανητικές διαφημιστικές πρακτικές του Ooqa Ooqa και πολλών άλλων (Π.χ. στο Topica για να αποκτήσεις συνδρομή πρέπει να δηλώσεις Όχι στην ερώτηση "Θέλετε να γίνετε συνδρομητής;". Διαφορετικά αποδέχεσαι τη λήψη spam mail!)
Δυστυχώς, οι περισσότεροι χρήστες δεν διαθέτουν τις απαραίτητες τεχνικές γνώσεις και έτσι είτε δεν καταλαβαίνουν πώς να αποφύγουν την παγίδευση είτε κουράζονται από τις συνεχείς οχλήσεις και στο τέλος υποκύπτουν. Με τον τρόπο αυτό όμως η χρήση του Web γίνεται όλο και πιο ενοχλητική και σε λίγο το κοινό ίσως αρχίσει να το χρησιμοποιεί, και να το εμπιστεύεται, όλο και λιγότερο.
Οι διάφοροι Ooqa Ooqa λοιπόν δολοφονούν σιγά σιγά μόνοι τους την αγορά από την οποία προσδοκούν να κερδίσουν χρήματα, πουλώντας διαφημίσεις. Και δυστυχώς δεν υπάρχει κανείς για να τους σταματήσει.
Τι είναι τα Email Cookies
Όλοι πια γνωρίζουν τα web cookies. Κάθε site που επισκεπτόμαστε "αφήνει" ένα "σχόλιο" (cookie) στον Η/Υ μας και έτσι μας αναγνωρίζει κάθε φορά που επιστρέφουμε σε αυτό. Εκείνο δυστυχώς που ελάχιστοι γνωρίζουν είναι ότι cookies μπορούν να περιέχουν και τα HTML mail, δηλαδή όσα μηνύματα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου έχουν τη μορφή web σελίδας.
Έτσι, ο αποστολέας κάθε spam μηνύματος που λαμβάνουμε μπορεί να γνωρίζει πότε ο κάτοχος αυτού του email διάβασε το μήνυμα, καθώς και αν μετά από την ανάγνωση επισκέφθηκε το συγκεκριμένο site (ή κάποιο άλλο συνεργαζόμενο μαζί του).
Η παραπάνω πρακτική χρησιμοποιείται πολύ συχνότερα απ' ό,τι πιστεύει ο περισσότερος κόσμος. Φαίνεται όμως ότι αρκετοί spammers δεν περιορίζονται απλώς στο δικό τους cookie, αλλά διαβάζουν όλα τα cookies που περιέχει ο σκληρός δίσκος του παραλήπτη. Έτσι, γνωρίζουν ποια sites επισκέπτεται και μπορούν να συμπεράνουν το δημογραφικό του προφίλ για να του στείλουν νέα διαφημιστικά email, παρουσιάζοντας μόνο προϊόντα που έχουν περισσότερες πιθανότητες να τον ενδιαφέρουν!
Το email λοιπόν εξελίσσεται σιγά σιγά σε δούρειο ίππο κατά της προσωπικής μας ζωής, αφού μέχρι σήμερα πιστεύαμε πως μόνο όσα sites επισκεπτόμασταν μπορούσαν να διαβάσουν τα cookies μας. Δυστυχώς όμως αυτό μπορεί πλέον να το κάνει ο οποιοσδήποτε, στέλνοντάς μας απλώς ένα κατάλληλα προετοιμασμένο email.
Και φυσικά αν και όταν αυτό το γεγονός γίνει ευρύτερα γνωστό θα απομακρύνει ακόμη περισσότερο το κοινό από το δίκτυο, μειώνοντας την αξιοπιστία και αυξάνοντας τη δυσκολία κάθε σοβαρής επιχειρηματικής προσπάθειας.
Οι περιπέτειες όσων χρησιμοποιούν συνδρομητικές υπηρεσίες Yahoo!
Το Yahoo! αποτελεί μια από τις σοβαρότερες και πιο επιτυχημένες εταιρείες Internet. Δυστυχώς, αυτό δεν εμπόδισε τη διοίκησή του να στείλει πριν μερικές ημέρες ένα email όπου ουσιαστικά έλεγε σε όσους χρησιμοποιούσαν τις συνδρομητικές υπηρεσίες του ότι:
"Αν και είχατε δηλώσει ότι δεν θέλετε να λαμβάνετε διαφημιστικά μηνύματα, τροποποιήσαμε τις ρυθμίσεις του λογαριασμού σας. Από δω και στο εξής θα λαμβάνετε διαφημίσεις από εμάς, καθώς και από όσους τρίτους αγοράσουν από εμάς την email διεύθυνσή σας. Επίσης, για όσους από εσάς γνωρίζουμε τη διεύθυνση του σπιτιού και το τηλέφωνό σας θα λαμβάνετε διαφημιστικά μηνύματα με το ταχυδρομείο ή θα σας καλούν στο τηλέφωνο. Μπορείτε να αποφύγετε τα διαφημιστικά email που θα στέλνουμε εμείς, αλλάζοντας τις προτιμήσεις σας από τη διεύθυνση Χ." (Το τι θα γίνει με την πώληση διευθύνσεων σε τρίτους είναι άγνωστο.)
Η δημοφιλέστερη εταιρεία του δικτύου λοιπόν δηλώνει απερίφραστα ότι σέβεται τα προσωπικά δεδομένα των χρηστών της μόνο μέχρι να αποφασίσει ότι αυτό δεν την εξυπηρετεί πλέον και "ποντάρει" στην άγνοια και την τεμπελιά των χρηστών για να τους υποχρεώσει να λαμβάνουν διαφημιστικά μηνύματα, παρότι έχουν ήδη δηλώσει στο παρελθόν την αντίθεσή τους σε αυτή την πρακτική.
Επίλογος
Αφού λοιπόν μια σοβαρή (μέχρι πρότινος) εταιρεία όπως το Yahoo! συμπεριφέρεται με αυτό τον τρόπο φαίνεται ότι τα πράγματα στο χώρο του Internet Advertising έχουν αγριέψει πάρα πολύ. Αν συνεχίσουμε με αυτό το ρυθμό σύντομα όλη η διαδικτυακή διαφημιστική πρακτική θα στιγματιστεί διεθνώς ως αδίστακτη, ανήθικη και εξαιρετικά ύπουλη. Και φυσικά αθώοι και θύτες θα υποστούν μαζί τις συνέπειες.
Κρίμα.
Γιώργος Επιτήδειος
Αλληλογραφία αναγνωστών:
Διευκρινήσεις για την υποκλοπή cookies
Γιώργο,
επειδή τα cookies δεν είναι τόσο ανασφαλή και μάλιστα δεν είναι καθόλου επικίνδυνα, επέτρεψέ μου να σου πω δυο λόγια. Θα προσπαθήσω να μη σε κουράσω και ελπίζω να μη νομίζεις ότι θέλω να κάνω τον έξυπνο.
Σε καμμια περίπτωση ένα site δεν μπορεί να διαβάσει τα όλα cookies σου. Ένα site μπορεί να γράψει στον υπολογιστή σου ένα cookie μόνο αφού εσύ ζητήσεις από το συγκεκριμένο site μια σελίδα (ή εικόνα ή οτιδήποτε άλλο, με λίγα λόγια αν στείλεις ένα HTTP request). Αφού λοιπόν στο στείλει, κάθε φορά που επισκέπτεσαι το συγκεκριμένο site ο browser στέλνει αυτόματα ως μέρος του HTTP request το συγκεκριμένο cookie και κανενα άλλο. Ο server δεν έχει τη δυνατότητα να "ζητήσει" ένα cookie.
Με λίγα λόγια:
-- Ο WebServer στέλνει cookie (αν θέλει) και μόνο αφού ο χρήστης ζητήσει κάτι από τον server (πχ μια σελίδα).
-- Από εκεί και πέρα όποτε ξαναζητάς κάτι από τον συγκεκριμένο WebServer, ο browser στέλνει όλα τα cookies του συγκεκριμένου site (γι αυτό αν πας και δεις τα cookies σου, θα παρατηρήσεις ότι ΟΛΑ έχουν γραμμένο το Domain name πχ www.flash.gr ή το IP, για να ξέρει ο browser που ανήκουν)
Αντίστοιχα δουλέυει και με το mail. Απλώς το mail περιέχει μια πχ μια εικόνα που κατεβαίνει online από κάποιον server, ο οποίος αυτόματα αποκτά το δικαίωμα να γράψει Cookie (αφού ουσιαστικά την εικόνα την ζητάει ο χρήστης με το να ανοίξει το e-mail του).
Αν κάθε server διάβαζε όλα τα cookies (τα οποία χρησιμοποιούνται για διάφορους σκοπούς - από προγραμματιστικής σκοπιάς) το security μας θα ήταν στο απόλυτο μηδέν. Απλά οι spammers/crackers εκμεταλλεύονται bugs και προβλήματα ασφαλείας των προγραμμάτων για να διαβάσουν κι άλλα cookies, πληροφορίες κλπ.
Τώρα με την double click είχε γίνει το εξής απλό: τα banner της doubleclick έρχονται από τους servers της doubleclick και άρα η doubleclick μπορεί να στείλει Cookie. Επειδή όμως έχει banners σε πολλά sites, η doubleclick μαζευε πληροφορίες για κάθε χρήστη από πολλά site. Πχ έμπαινα στο slashdot η doubleclick "έβλεπε" ότι μπήκα. Έμπαινα μετά στο flipcode.com και η doubleclick πάλι με "έβλεπε". Όχι από τα cookies του flipcode αλλά από τα δικά της (αφού ουσιαστικά ένα κομμάτι της σελίδας προερχόταν από τον server της). Από κει και πέρα κάποια στιγμή θέλησε με την εξαγορά κάποιας ειδικής εταιρίας να συνδέσει τα cookies με τους ανθρώπους και είχε γίνει η φασαρία.
Ο λόγος που έγραψα όλα τα παραπάνω είναι απλώς προς υποστήριξη των cookies :-)
Φιλικά,
Δημήτρης
Σχόλιο: Πράγματι, έτσι έχουν τα πράγματα. Η Microsoft (http://support.microsoft.com/default.aspx?scid=kb;EN-US;q260971) αναγνωρίζει ότι η λήψη third-party cookies ήταν εφικτή από Internet Explorer 4 και Internet (διορθώθηκε στον Internet Explorer 5.01 Service Pack 1).
Ο Internet Explorer 6 χρησιμοποιεί advanced cookie filtering βασισμένο στην προδιαγραφή Platform for Privacy Preferences (P3P) που απαγορεύει την ανάγνωση third-party cookies αν δεν υπάρχει δέσμευση του αναγνώστη ότι δεν θα τα χρησιμοποιήσει για συγκέντρωση προσωπικών πληροφοριών (αναρωτιέμαι τι εγγυήσεις υπάρχουν γι' αυτή τη δέσμευση).
Σχετικά με την privacy policy του Yahoo!
Αγαπητέ κ. Επιτήδιε,
Η ιστορία με τη Yahoo! είναι πιο βρώμικη.
Η Yahoo! άλλαξε τα settings στα accounts πριν μερικές εβδομάδες χωρίς να ειδοποιήσει, όπως με ενημέρωσαν κάποιοι φίλοι, αλλά και όπως διαπίστωσα και εγώ για το δικό μου λογαριασμό, που δυστυχώς είχα ανοίξει κάποτε στη Yahoo!
Φαίνεται ότι μετά από πολλά παράπονα η Yahoo! "αναγκάστηκε" να ενημερώσει τους χρήστες της, αλλά μόνο αυτό.
Ευχαριστώ,
Πέτρος Παπαδόπουλος
Επιστροφή στο Αρχείο ’ρθρων Παλαιών Τευχών Επιστροφή στις Επιχειρηματικές Σελίδες © 2005 Γιώργος Επιτήδειος Υποδείξεις, Ερωτήσεις, Σχόλια στην διεύθυνση gepiti@gepiti.com |