Κακογραμμένες Web Σελίδες - Το άγνωστο πρόβλημα

[InterBIZ Newsletter Logo]

Κακογραμμένες Web Σελίδες - Το άγνωστο πρόβλημα

Έχετε αναρωτηθεί ποτέ γιατί ο δημιουργός μιας αφίσας ή ο σχεδιαστής των σελίδων ενός εντύπου ονομάζεται γραφίστας, μακετίστας, σχεδιαστής κ.λπ. ενώ εκείνος που δημιουργεί μια Web σελίδα ονομάζεται προγραμματιστής; (HTML programmer ή HTML author).

Η απάντηση βρίσκεται στο είδος της παραγόμενης εργασίας. Ο σχεδιαστής δημιουργεί μια έτοιμη εικόνα η οποία, αφού ολοκληρωθεί η κατασκευή της, παραμένει στατική και αναλλοίωτη όσος χρόνος και αν περάσει. Ο δημιουργός μιας Web σελίδας όμως γράφει κώδικα. Ορίζει μια σειρά από διαδικασίες (εντολές ή, σωστότερα, οδηγίες HTML) οι οποίες αναπαράγουν από την αρχή τη σελίδα κάθε φορά τη διαβάζει ένας web browser.

Μέχρι σήμερα το γεγονός αυτό δεν έχει απασχολήσει όσο θα έπρεπε τους ανθρώπους του διαδικτύου. Η αγορά έχει πλημμυρίσει από μικρούς μάγους του Web page design οι οποίοι, χάρη σε εργαλεία όπως το Frontpage, το Cold Fusion κ.λπ., κατασκευάζουν εντυπωσιακές σελίδες με περίτεχνη σχεδίαση, προχωρημένη σελιδοποίηση και εξαιρετική προσοχή στη λεπτομέρεια. Όμως, η κατασκευή μιας Web σελίδας δεν σταματά μόνο στην εμφάνισή της. Ας δούμε γιατί:

Όσοι από τους αναγνώστες σχεδιάζουν στον Η/Υ τους, ή έχουν δει κάποιον άλλο να σχεδιάζει, γνωρίζουν πως η εργασία αυτή απαιτεί κόπο, χρόνο και επιμονή. Πολύ συχνά είσαι υποχρεωμένος να ζωγραφίσεις, να γράψεις, να σβήσεις, να τροποποιήσεις, να ξαναγράψεις και να ξανασβήσεις το έργο σου άπειρες φορές μέχρι να έρθει η στιγμή που το τελικό αποτέλεσμα θα είναι ικανοποιητικό.

Αυτή η επαναλαμβανόμενη εργασία δεν δημιουργεί κανένα πρόβλημα όταν εκτελείται σε μια εφαρμογή γραφικών τεχνών. Το CorelDRAW, το Photoshop, το Paint Shop Pro και τα άλλα αντίστοιχα προγράμματα αναλύουν την εργασία μας σε πολλά μικροσκοπικά εικονοστοιχεία (pixels) και καταγράφουν το χρώμα καθενός από αυτά. Όταν λοιπόν αλλάζουμε το χρώμα και το σχήμα ενός γραφικού, το πρόγραμμα απλώς διαγράφει την παλιά πληροφορία (εδώ υπάρχει χρώμα Χ) και σημειώνει στη θέση της τα νέα δεδομένα (εδώ υπάρχει χρώμα Ψ).

Οι Web (HTML) editors όμως δεν λειτουργούν έτσι. Κάθε φορά που ορίζουμε κάτι σε αυτούς (π.χ. βάλε αυτή την εικόνα στο πάνω αριστερά μέρος της σελίδας) εκείνοι αντί να ζωγραφίσουν δημιουργούν μια διαδικασία. Δηλαδή, παράγουν αυτόματα μια ακολουθία ενεργειών (τον κώδικα HTML) την οποία θα εκτελεί ο browser κάθε φορά που θέλει να εμφανίσει τη σελίδα. Η διαδικασία αυτή δεν είναι ορατή στον χρήστη του editor ο οποίος βλέπει μόνο το τελικό αποτέλεσμα και δεν μαθαίνει ποτέ αν το στοιχείο το οποίο όρισε (π.χ. ο τίτλος να είναι κεντραρισμένος με bold πράσινα γράμματα) εκτελείται από μια ή από 100 οδηγίες HMTL.

Είναι εύκολο, γρήγορο και πολύ ευχάριστο να δουλεύει κανείς έτσι. Δυστυχώς όμως, αυτή η άνεση συνοδεύεται από ένα αρκετά υψηλό τίμημα.

Κατ' αρχάς αυξάνεται η πολυπλοκότητα του κώδικα. Ο Web editor δεν έχει ανθρώπινη λογική. Θα προτιμήσει λοιπόν να υλοποιήσει την εντολή μας όχι με τον απλούστερο τρόπο αλλά με εκείνον που αυτός θεωρεί πιο πρόσφορο. Έτσι, πολλές φορές θα χρησιμοποιήσει 100 εντολές ενώ θα μπορούσε να πετύχει το ίδιο αποτέλεσμα με 5. Με τον τρόπο αυτό όμως η σελίδα γίνεται πιο περίπλοκη και ο Web browser χρειάζεται πολύ περισσότερο χρόνο για να τη σχεδιάσει στην οθόνη μας. Ήδη υπάρχουν σελίδες οι οποίες θα μπορούσαν να φορτωθούν έως και 50% πιο γρήγορα αν ο σχεδιαστής τους φρόντιζε να κάνει τον κώδικα πιο απλό.

Ένα άλλο πρόβλημα που δημιουργείται είναι η παραγωγή άχρηστων διαδικασιών. Για να καταλάβουμε τι σημαίνει αυτό, ας υποθέσουμε πως χρειάστηκε να προσθέσετε σε κάποιο σημείο της σελίδας σας τον τίτλο:

Καλημέρα Θλίψη

Το πρόγραμμα κατασκευής των σελίδων θα πάρει αυτό που γράψατε και θα δημιουργήσει κάτι το οποίο θα μοιάζει με τον ακόλουθο κώδικα:

Καλημέρα Θλίψη

Αν τώρα αποφασίσετε πως κακώς γράψατε το τίτλο εκεί και τον διαγράψετε, υπάρχουν πολλές πιθανότητες να φύγουν οι λέξεις "Καλημέρα Θλίψη" αλλά να παραμείνει ο υπόλοιπος κώδικας ο οποίος τώρα πια θα είναι:

Υπό κανονικές συνθήκες η παραπάνω ακολουθία δεν θα επηρεάσει τον τρόπο εμφάνισης της σελίδας (αν και στον Internet Explorer 3 μπορεί να εμφανίσει κάποια αντιαισθητικά κουτάκια). Η σελίδα όμως θα περιέχει 6 επιπλέον οδηγίες HTML τις οποίες ο Web browser είναι υποχρεωμένος να διαβάσει και να κατανοήσει, σπαταλώντας χρόνο και υπολογιστική ισχύ.

Έχω μιλήσει συχνά γι' αυτά τα προβλήματα σε πολλούς ανθρώπους. Όσοι έχουν ελάχιστη σχέση με το Web προτιμούν να τα αγνοούν υιοθετώντας την κλασική αρχή του "Δεν πειράζει, καλά είμαστε κι έτσι". Αξίζει τον κόπο, ρωτούν, να μάθω καλό κώδικα HTML μόνο και μόνο για να εμφανίζονται οι σελίδες στην οθόνη 2 ή 3 δευτερόλεπτα νωρίτερα; Ποιος θα καταλάβει τι διαφορά;

Λίγο πολύ παρόμοια είναι και η αντίδραση των πιο ειδικών: "Δίκιο έχεις, μου λένε, αλλά ξεχνάς πως με το Frontpage μπορώ να δημιουργήσω μια σελίδα στο ένα δέκατο του χρόνου ο οποίος απαιτείται για να επιτύχω το ίδιο αποτέλεσμα γράφοντας καλά δομημένο κώδικα HTML. Αφού λοιπόν κανείς δεν θα καταλάβει τη διαφορά προτιμώ να το κάνω με τον πιο εύκολο τρόπο".

Θα αναρωτιέστε λοιπόν γιατί έγραψα αυτό το άρθρο αφού οι κακοφτιαγμένες σελίδες κάνουν κουτσά στραβά τη δουλειά τους και δεν φαίνεται να ενοχλούν παρά μερικούς παράξενους σαν κι εμένα. Η απάντηση είναι πως οι μέρες που ο σκελετός έμενε βολεμένος στο ντουλάπι πέρασαν. Σύντομα η κακιά πεθερά θα έρθει να τον βγάλει στο φως.

Όταν δημιουργήθηκε η γλώσσα HTML, οι σχεδιαστές της ήθελαν το Web να είναι εύκολα προσβάσιμο από κάθε είδους μηχάνημα. Γι' αυτό φρόντισαν ώστε η απεικόνιση των σελίδων να μη δεσμεύεται από την οθόνη του χρήστη. Αν η οθόνη, ή η ανάλυσή της, είναι μεγάλη, η σελίδα έχει τη δυνατότητα να εκταθεί κατά πλάτος καταλαμβάνοντας όλο τον κενό χώρο. Αν πάλι η οθόνη ή η ανάλυση είναι μικρή η σελίδα μπορεί, αν έχει κατασκευαστεί σωστά, να κάνει κάτι αντίστοιχο ως προς το μήκος. Με μια έξυπνη χρήση του κώδικα HTML αυτό μπορεί να γίνει με τέτοιο τρόπο ώστε να αλλάζουν μεν θέση τα μέρη της σελίδας αλλά να μην επηρεάζεται σημαντικά η αισθητική ή η λειτουργικότητά της.

Το λογισμικό όμως ποτέ δεν φημιζόταν για την εξυπνάδα του. Δεν υπάρχει πρόγραμμα το οποίο να καταλαβαίνει την έννοια του "περίπου" ούτε βέβαια του "κάνε ό,τι νομίζεις αλλά μην μου πειράξεις αυτό το στοιχείο". Έτσι, για να μπορέσουν οι χρήστες να κατασκευάσουν σελίδες χωρίς να γνωρίζουν HTML, οι Web editors έχουν προγραμματιστεί με τέτοιο τρόπο ώστε να θεωρούν όλα τα χαρακτηριστικά της σελίδας είναι δεδομένα και αμετάβλητα.

Γι' αυτό και οι σελίδες σχεδιάζονται πια για μια συγκεκριμένη ανάλυση και οθόνη (συνήθως τον πιο διαδεδομένο συνδυασμό, δηλαδή ανάλυση 800Χ600 και οθόνη 15'') με αποτέλεσμα να εμφανίζονται πολύ καλά σε τέτοιες οθόνες και αρκετά ικανοποιητικά σε λίγο μεγαλύτερες. Βέβαια, με τον τρόπο αυτό η σελίδα υποφέρει στις οθόνες 14'' και φαίνεται σχεδόν αστεία στις 19'' και 21'' (η μισή οθόνη μένει άδεια) αλλά η απώλεια αυτή θεωρείται αποδεκτή καθώς λίγοι χρήστες δουλεύουν σε τέτοια μηχανήματα..

Το Web όμως δεν μένει ποτέ σταθερό και σύμφωνα με όλες τις ενδείξεις βρισκόμαστε ήδη προ των πυλών της επόμενης μεγάλης μεταμόρφωσής του η οποία θα είναι ο πολλαπλασιασμός των συσκευών πρόσβασης (τα λεγόμενα CADs δηλαδή Consumer Access Devices). Ήδη έχουμε τη Web TV, η οποία προσφέρει πρόσβαση στο Web μέσω της τηλεόρασης, και το Web pad, ένα είδος φορητής οθόνης η οποία μας δίνει τη δυνατότητα να βλέπουμε Web σελίδες χωρίς να βρισκόμαστε μπροστά σε έναν Η/Υ. Αυτά όμως είναι μόνο η αρχή. Σύντομα η αγορά θα κατακλυσθεί και από άλλες παρόμοιες συσκευές κάθε μια από τις οποίες θα έχει το δικό της μέγεθος οθόνης και τη δική της ανάλυση.

Οι δημιουργοί των Web sites λοιπόν θα υποχρεωθούν να επιλέξουν ανάμεσα στις εύκολες σελίδες, οι οποίες όμως θα απευθύνονται μόνο σε λίγους (όσους έχουν Η/Υ με συγκεκριμένη ανάλυση και μέγεθος οθόνης) και στην "έξυπνη" (δηλαδή ανθρώπινης λογικής) κατασκευή σελίδων χάρη στην οποία θα υποστηρίζονται χωρίς δυσκολία όλα τα μέσα πρόσβασης (Η/Υ και CADs).

Στις ΗΠΑ το πρόβλημα αυτό έχει ήδη διατυπωθεί και απαντηθεί. Οι σημερινές σελίδες των πιο δημοφιλών sites (Hotbot, Go.com, CNN, Microsoft κ.λπ.) μοιάζουν περισσότερο με τις σελίδες του 1994 παρά εκείνες του 1995! Είναι απλούστερες και λιγότερο εντυπωσιακές αλλά μπορούν να προσαρμοστούν στις απαιτήσεις κάθε συσκευής.

Βέβαια, στην Ελλάδα θα αργήσουμε ακόμη να καταλάβουμε αυτό το γεγονός. Όταν έχεις ένα site με 10.000.000 επισκέπτες την ημέρα, η ιδέα πως το 1% απ' αυτούς (100.000 άνθρωποι) δυσκολεύεται να σε δει είναι αρκετή για να σου προκαλέσει εφιάλτες και να σου αφαιρέσει κάθε διάθεση για εύκολες λύσεις. Στη χώρα μας όμως, οι επισκέπτες είναι λιγότεροι και η πρόσβαση στο Web από CADs βρίσκεται ακόμη σε εμβρυϊκό στάδιο. Κάποια στιγμή όμως το μήνυμα θα φτάσει και σε εμάς, και τότε πολλοί γκουρού του ελληνικού Web θα χάσουν τον ύπνο τους.

Αποκτήστε μια δωρεάν συνδρομή στο InterBIZ

Επιστροφή στο Αρχείο ’ρθρων Παλαιών Τευχών
Επιστροφή στις Επιχειρηματικές Σελίδες