Internet Broadcasting

Οι ιδιοκτήτες ραδιοφωνικών σταθμών λοιπόν επενδύουν μαζικά στις νέες τεχνολογίες του Internet, ελπίζοντας πως αυτή τη φορά δεν θα επαναλάβουν τα λάθη που διέπραξαν παλαιότερα αγνοώντας την επιστημονική πρόοδο και αφήνοντας τις εξελίξεις να τους προσπεράσουν.

Η μέθοδος που χρησιμοποιείται για τη μετάδοση ενός ραδιοφωνικού προγράμματος μέσω Internet είναι απλή, φθηνή και αποτελεσματική. Ένα κοινό PC συνδέεται με ένα ραδιόφωνο και, με τη χρήση μιας κάρτας ήχου, μετατρέπει αυτόματα το αναλογικό σήμα του ραδιοφωνικού σταθμού σε ψηφιακό. Στη συνέχεια, το σήμα αυτό μεταφέρεται σε έναν real audio server ο οποίος το παρέχει σε όσους χρήστες του Internet συνδεθούν μαζί του.

Είμαι βέβαιος πως όσοι από σας έχετε παρακολουθήσει ραδιόφωνο μέσω Internet έχετε βρει πως η εμπειρία της ραδιοφωνικής μετάδοσης μέσω δικτύου είναι αρκετά συμπαθητική. Δεν έχουμε παρά να ανοίξουμε ένα ακόμη παράθυρο στο PC μας και αυτομάτως παρακολουθούμε το πρόγραμμα οποιουδήποτε σταθμού στον κόσμο χωρίς να εμποδίζεται η χρήση του Η/Υ μας για άλλες εργασίες ή να μειώνεται αισθητά η απόδοσή του. Το Internet radio είναι ένα όμορφο παιγνίδι που σίγουρα αξίζει να δοκιμάσουμε όλοι μας.

Βέβαια, για πολλούς επιχειρηματίες το Internet radio δεν μοιάζει καθόλου με παιγνίδι. Το βλέπουν ως μια πολλά υποσχόμενη τεχνολογία η οποία σύντομα θα στρέψει προς το μέρος τους έναν πακτωλό διαφημιστικών κονδυλίων. Οι άνθρωποι αυτοί πιστεύουν πως χάρη στο Internet radio θα μπορέσουν σύντομα να εκπέμπουν εύκολα και φθηνά σε κάθε γωνιά της χώρας και του πλανήτη αυξάνοντας δραματικά τους ακροατές των σταθμών τους (ομογένεια, Κύπρος, ακριτικές περιοχές κ.λπ.) χωρίς να υποχρεωθούν στην εγκατάσταση πανάκριβων αναμεταδοτών ή τη μίσθωση ειδικών κυκλωμάτων.

Το λάθος αυτό οφείλεται στην άγνοια των στελεχών ραδιοφωνικών σταθμών τα οποία αντιλαμβάνονται το Internet ως μια αχανή ομοιόμορφη χώρα όπου το μόνο που χρειάζεται κανείς για να αποκτήσει πρόσβαση στο σύνολο των κατοίκων της είναι η δημιουργία ενός site. Φαντάζονται πως στο Internet τοποθετούμε κάποια ειδικής σχεδίασης "κεραία" και αυτομάτως εκπέμπουμε σε ολόκληρο το δίκτυο.

Στο Internet όμως δεν εκπέμπεις, μεταδίδεις. Η εργασία ενός real audio server συνίσταται στην αυτόματη μετατροπή του ραδιοφωνικού σήματος σε πακέτα δεδομένων κάθε ένα από τα οποία περιέχει μερικά δευτερόλεπτα, ή δέκατα του δευτερολέπτου, ηχητικού σήματος. Έτσι, κάθε φορά που συνδεόμαστε μαζί του και ζητούμε να λάβουμε το ραδιοφωνικό σήμα ενός σταθμού, ο server δημιουργεί μια ροή πακέτων η οποία διασχίζει όλο το Internet, φθάνει στον Η/Υ μας και μετατρέπεται και πάλι σε ήχο από τα μεγάφωνά του.

Κατά τη διάρκεια της μεταφοράς τους από τον server στον Η/Υ μας, τα πακέτα αυτά κινούνται ανεξάρτητα το ένα από το άλλο και, όταν φθάσουν στον τελικό προορισμό τους, τοποθετούνται στη σωστή σειρά από ειδικό λογισμικό (real audio player).

Δυστυχώς, η διαδικασία μεταφοράς αυτών των πακέτων δεν είναι απόλυτα αξιόπιστη. Το Internet δεν λειτουργεί ποτέ τέλεια και έτσι πολύ συχνά πακέτα δεδομένων χάνονται, παραποιούνται ή φθάνουν στον προορισμό τους με μεγάλη καθυστέρηση.

Όταν ζητούμε μια web σελίδα από ένα web server, το παραπάνω πρόβλημα δεν γίνεται ορατό σε εμάς διότι αν κάποια πακέτα χαθούν ή φθάσουν αλλοιωμένα ο browser μας θα ζητήσει να του αποσταλούν για άλλη μια φορά. Με τον τρόπο αυτό θα καθυστερήσει μεν η εμφάνιση της σελίδας αλλά το τελικό αποτέλεσμα θα είναι πλήρες (η σελίδα θα εμφανιστεί στην οθόνη μας χωρίς κανένα ψεγάδι).

Αυτό όμως δεν μπορεί να συμβεί σε μια ραδιοφωνική μετάδοση διότι εδώ η ροή των στοιχείων είναι αδιάλειπτη (το σήμα μεταδίδεται συνεχώς και πρέπει να ακούγεται χωρίς διακοπές). Έτσι, το λογισμικό μας αγνοεί τα προβληματικά πακέτα και συνεχίζει τη μετάδοση μόνο με όσα έχει στη διάθεσή του, αφήνοντας στη θέση των απολεσθέντων πακέτων ένα ηχητικό κενό (σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να γίνει ανασύνθεση του χαμένου πακέτου από τις πληροφορίες εκείνων που το ακολουθούν, αλλά αυτό σπάνια είναι εφικτό).

Βλέπουμε λοιπόν πως η ποιότητα του ήχου που φθάνει τελικά στον ακροατή εξαρτάται άμεσα από την ποιότητα του δικτύου, καθώς και από τις ταχύτητες μεταφοράς δεδομένων μέσα σε αυτό. Όσο χειρότερης ποιότητας (μεγάλο packet loss) και όσο πιο αργή (μεγάλες καθυστερήσεις) είναι η γραμμή μεταφοράς των δεδομένων τόσο χαμηλότερη θα είναι η ποιότητα του τελικού σήματος.

Το πρόβλημα αυτό εμφανίζεται αρκετά συχνά και έχει αναγνωριστεί από τους ανθρώπους του χώρου πως πολλές φορές η ποιότητα των υπαρχόντων κυκλωμάτων δεν είναι επαρκής. Όλοι όμως πιστεύουν πως σύντομα τα προβλήματα θα λυθούν και σε λίγο οι ραδιοφωνικές μεταδόσεις μέσω Internet θα αποτελούν είναι μια ευρύτατα διαδεδομένη πρακτική.

Προσωπικά πάντως, δεν πιστεύω πως το πρόβλημα αυτό θα λυθεί τόσο εύκολα. Είναι αλήθεια πως, στις μέρες μας, η τεχνολογία έχει πραγματοποιήσει επιτεύγματα τόσο εξαιρετικά που είναι πολύ επικίνδυνο να υποστηρίζει κανείς πως κάτι δεν μπορεί να γίνει. Παρόλα αυτά, θα προσπαθήσω να σας πείσω πως οι μαζικές ραδιοφωνικές και τηλεοπτικές μεταδόσεις μέσω Internet είτε δεν θα πραγματοποιηθούν ποτέ είτε θα είναι εφικτές όταν κανείς πια δεν θα τις χρειάζεται. Ας δούμε γιατί:

Στις παραδοσιακές ραδιοφωνικές ή τηλεοπτικές μεταδόσεις μια κεραία κατασκευασμένη για να καλύπτει ολόκληρο το λεκανοπέδιο της Αττικής θα έχει το ίδιο κόστος λειτουργίας είτε τη χρησιμοποιούν (λαμβάνουν σήμα μέσω αυτής) όλοι οι κάτοικοι της περιοχής είτε ένα μόνο άτομο. Ένα τηλεφωνικό κέντρο όμως μπορεί να εξυπηρετεί ταυτόχρονα μόνο τόσους ανθρώπους όσες είναι και οι τηλεφωνικές γραμμές που διαθέτει.

Όπως έχει αναλυθεί συχνά, οι μεταδόσεις μέσω Internet μοιάζουν περισσότερο με τηλεφωνικές συνδιαλέξεις παρά με τηλεοπτικές ή ραδιοφωνικές εκπομπές. Η εξυπηρέτηση κάθε χρήστη απαιτεί τη δημιουργία της δικής του ξεχωριστής (unicast) ροής (stream) δεδομένων. Με άλλα λόγια, κάθε φορά που κάποιος χρήστης του Internet ζητά να λάβει το πρόγραμμα ενός ραδιοφωνικού σταθμού μέσω δικτύου ο real audio server δημιουργεί μια ροή (stream) δεδομένων η οποία μεταφέρει τον ήχο με τη μορφή πακέτων IP (Internet Protocol) στο PC του χρήστη. Ο ψηφιοποιημένος ήχος όμως έχει πολύ μεγάλο όγκο. Χρειάζεσαι μια σύνδεση τουλάχιστον 14.400 bps (bits per second) για να μπορέσεις να ακούσεις κάτι, ενώ μόνο στα 28.800 bps έχεις στερεοφωνικό ήχο (εννοείται βέβαια πως η μετάδοση κινούμενης εικόνας απαιτεί τη μεταφορά ακόμη μεγαλύτερου όγκου δεδομένων). Βέβαια, η επίτευξη σύνδεσης με ταχύτητα 28.800 bps δεν είναι πρόβλημα για τον τελικό χρήστη ο οποίος συνήθως διαθέτει modem 33.600 bps, 56Κ (56.400 bps) ή γραμμή ISDN (64 ή 128Kbps).

Οι συνδέσεις αυτές όμως δημιουργούν τεράστιες δυσκολίες σε εκείνον που μεταδίδει το σήμα, καθώς οι ακροατές του βρίσκονται σε διαφορετικά σημεία του Internet και εκείνος πρέπει να δημιουργεί μια ξεχωριστή ροή δεδομένων για τον καθένα! Χρειάζεται λοιπόν μια γραμμή με αρκετή χωρητικότητα ώστε να υποστηρίζονται πολλοί χρήστες ταυτόχρονα. Για να εξυπηρετηθούν 10 ακροατές ταυτόχρονα απαιτείται μια γραμμή 288Kbps (288.000 bps) ενώ για 100 χρειάζεται μια γραμμή 2,88 Mbps (2.880.000 bps).

Όσο περισσότεροι οι ακροατές λοιπόν, τόσο μεγαλύτερο είναι το κόστος της εξυπηρέτησής τους μέσω Internet. Ενδεικτικά αναφέρουμε πως το κόστος μιας γραμμής 2 Mbps - κατάλληλης για υποστήριξη 69 ακροατών ταυτόχρονα- ανέρχεται σε 2.000.000 δρχ. το μήνα, δηλαδή σε 30.000 δρχ. ανά ακροατή! Όπως καταλαβαίνετε, το πρόβλημα δεν είναι τεχνικό αλλά οικονομικό και θα χρειαστούν πολλές δεκαετίες μέχρι να μειωθεί το κόστος του bandwidth τόσο πολύ ώστε να γίνει οικονομικά εφικτή η ταυτόχρονη μετάδοση σε μεγάλους αριθμούς ανθρώπων.

Υπάρχει βέβαια και η τεχνολογία multicast η οποία υποστηρίζει πως επιλύει με απλό και κομψό τρόπο όλα τα προβλήματα που περιγράψαμε παραπάνω. Αντί της δημιουργίας μιας ξεχωριστής ροής δεδομένων για κάθε χρήστη, αποστέλλεται στο Internet μια και μόνη ροή πακέτων δεδομένων η οποία πολλαπλασιάζεται αυτόματα από όλους τους routers του δικτύου (κάθε μηχάνημα μέσα στο Internet πολλαπλασιάζει κάθε πακέτο που λαμβάνει και το αναμεταδίδει σε όσους Η/Υ είναι συνδεδεμένοι μαζί του). Έτσι, θεωρητικά μπορείς με ελάχιστο bandwidth να καλύψεις όλους τους χρήστες του δικτύου.

Δυστυχώς όμως, οι μεταδόσεις multicast δεν έχουν καθόλου ευφυΐα. Κάθε δρομολογητής (router) είναι υποχρεωμένος να διαχειρίζεται και να μεταδίδει παντού όλα τα multicast πακέτα που κυκλοφορούν στο δίκτυο και όχι μόνο αυτά που ενδιαφέρουν τους χρήστες τους οποίους υποστηρίζει. Αυτό σημαίνει πως για να μειωθεί το απαιτούμενο bandwidth στο σημείο εκπομπής, ο προμηθευτής υπηρεσιών Internet κάθε ακροατή υποχρεώνεται να διακινεί όλα τα πακέτα δεδομένων των χιλιάδων σήμερα και εκατομμυρίων αύριο σταθμών οι οποίοι εκπέμπουν ραδιοφωνικό ή τηλεοπτικό σήμα μέσα στο δίκτυο. Αυτός ο όγκος δεδομένων όμως είναι τεράστιος και κανένα δίκτυο δεν μπορεί να τον αντέξει.

Ακόμη όμως και αν υπήρχε η τεχνική δυνατότητα, αναρωτιέμαι ποιος θα υλοποιήσει αυτή η τεχνολογία αφού κανείς προμηθευτής υπηρεσιών Internet δεν έχει κάποιο κίνητρο για να την υιοθετήσει. Η υποστήριξη μεταδόσεων multicast συνεπάγεται μεγάλες δαπάνες για τις εταιρείες Internet (υποχρεώνονται να διαχειριστούν πολύ περισσότερα δεδομένα) χωρίς καμία ωφέλεια για τις ίδιες μια και κέρδη από το multicast έχουν μόνο οι, άγνωστοι σ' αυτές και διασκορπισμένοι σε κάθε γωνιά του πλανήτη, σταθμοί μετάδοσης (γι' αυτούς μεγαλύτερο ακροατήριο συνεπάγεται μεγαλύτερα διαφημιστικά έσοδα).

Έτσι, στην πράξη οι εφαρμογές multicast υλοποιούνται μόνο στο εσωτερικό κάποιων δικτύων και όχι σε ολόκληρο το Internet. Για παράδειγμα, μια μετάδοση multicast μπορεί να πραγματοποιηθεί μεταξύ δύο μηχανημάτων συνδεδεμένων με την OTEnet αλλά δεν είναι εφικτή όταν το ένα βρίσκεται στην OTEnet και το άλλο στο Forthnet παρότι και τα δύο δίκτυα υποστηρίζουν multicast. Αυτό συμβαίνει διότι μεταξύ των δικτύων αυτών μεσολαβεί το AIX (Athens Internet Exchange) το οποίο δεν έχει κανένα απολύτως κίνητρο να υποστηρίξει μεταδόσεις αυτής της μορφής.

Μετά από τα παραπάνω, το εύλογο ερώτημα που ίσως θέσουν πολλοί είναι για ποιο λόγο τα προβλήματα των μαζικών μεταδόσεων μέσω Internet δεν έχουν γίνει ακόμη κατανοητά από όσους επιμένουν πως το δίκτυο έχει τη δυνατότητα να μεταμορφωθεί σε ραδιόφωνο ή τηλεόραση. Αν το κόστος είναι τόσο υψηλό, γιατί βλέπουμε όλο και περισσότερους ραδιοφωνικούς σταθμούς να μεταδίδουν το πρόγραμμά τους και μέσα στο Internet;

Η απάντηση είναι πως το κόστος είναι υψηλό μόνο αν η ποιότητα είναι ικανοποιητική. Όσο πιο πολύ μειώνεται η ποιότητα της μετάδοσης τόσο περισσότερους χρήστες μπορεί να υποστηρίξει ο ίδιος εξοπλισμός. Όταν βέβαια η ποιότητα είναι κακή και η ακρόαση έχει συνεχώς διακοπές, λίγοι θα ενδιαφερθούν για τη μετάδοση. Οι ιδιοκτήτες των ραδιοφωνικών σταθμών όμως δεν το καταλαβαίνουν αυτό και πλέουν σε πελάγη ευτυχίας, νομίζοντας πως έβαλαν πόδι στο νέο ελντοράντο της επικοινωνίας. Είναι πεπεισμένοι πως τα σημερινά προβλήματα μετάδοσης αποτελούν ασήμαντες παιδικές ασθένειες του δικτύου οι οποίες σύντομα θα ξεπεραστούν.

Όπως μου έλεγε πρόσφατα στέλεχος γνωστού ραδιοφωνικού σταθμού, ελληνική εταιρεία παροχής υπηρεσιών Internet του εγγυήθηκε πως ο server της μπορούσε να υποστηρίξει χωρίς πρόβλημα 7.000 ταυτόχρονους συνδρομητές! Βέβαια, η εξυπηρέτηση τόσων ακροατών απαιτεί γραμμή 200 Mbps η οποία φυσικά δεν υπάρχει. Ο πωλητής όμως ήταν τυπικά εντάξει, καθώς ποτέ δεν δήλωσε πως η εταιρεία του διαθέτει τόσο bandwidth. Είπε απλώς πως ο server του μπορεί να υποστηρίξει 7.000 συνδρομητές ... αν καταφέρουν βέβαια να βρουν έναν τρόπο να συνδεθούν μαζί του.

Αυτή η επιλεκτική παρουσίαση της αλήθειας αποτελεί ένα πρόβλημα που αντιμετωπίζουν όλοι όσοι ασχολούνται με το Internet και άλλες νέες τεχνολογίες. Μπορείς πολύ εύκολα να είσαι τυπικά ορθός αλλά ουσιαστικά να λες ψέματα εισπράττοντας χρήματα για υπηρεσίες που ποτέ δεν θα παράσχεις.

Ένα άλλο συνηθισμένο πρόβλημα στο χώρο των νέων τεχνολογιών είναι η τάση υπερεκτίμησής τους. Σαγηνευόμαστε τόσο πολύ με τα κατορθώματά τους που ξεχνάμε πως πολλές από τις εντυπωσιακές εφαρμογές που μας παρουσιάζουν αποτελούν άχρηστα παιγνίδια ή απλές επιδείξεις εφευρετικότητας και δεξιοτεχνίας χωρίς πραγματική χρησιμότητα για την πλειοψηφία του πληθυσμού.

Στην περίπτωση των μεταδόσεων μέσω Internet το ερώτημα που πρέπει να απαντηθεί, πριν προχωρήσει κάποιος στη σχετική επένδυση, είναι αν το κοινό επιθυμεί πραγματικά να παρακολουθεί κάποια μετάδοση την ίδια ακριβώς στιγμή που χιλιάδες ή εκατομμύρια άλλοι άνθρωποι κάνουν το ίδιο. Δεν πρέπει να ξεχνάμε πως η έλευση του Internet συμπίπτει με την εξατομίκευση των προτιμήσεων και των συνηθειών του κοινού. Οι κοινωνιολόγοι λένε πως πέρασε πια η εποχή που όλοι ήθελαν να ακολουθούν τη μόδα ακούγοντας τα ίδια τραγούδια, τρώγοντας τα ίδια φαγητά και παρακολουθώντας τις ίδιες ταινίες. Σήμερα, οι άνθρωποι δεν θέλουν να αισθάνονται μέλη του συνόλου. Προτιμούν να ξεχωρίζουν και ψάχνουν γι' αυτά που λείπουν από τους άλλους και τους διαφοροποιούν από το πλήθος.

Η τάση αυτή μάλιστα είναι εξαιρετικά έντονη στο Internet όπου μας παρέχεται η δυνατότητα ατομικής ρύθμισης (personalization) για όλο και περισσότερες υπηρεσίες (διαβάστε μόνο τις ειδήσεις που σας ενδιαφέρουν, δείτε μόνο τις web σελίδες που ταιριάζουν στο προφίλ σας κ.λπ.). Πιστεύω πως μόλις φθηνύνει και απλοποιηθεί η τεχνολογία, το customized θα γίνει κανόνας και για τις ραδιοφωνικές και τηλεοπτικές μεταδόσεις μέσω Internet. Κάθε ακροατής ή θεατής θα καθορίζει το δικό του πρόγραμμα (απ' όλες τις ειδήσεις δείξε μου μόνο τα αθλητικά και το χρηματιστήριο) και θα το παρακολουθεί σύμφωνα με το δικό του ωράριο (θέλω ένα ντοκιμαντέρ στις 7 και μια κωμωδία στις 9). Έτσι οι μαζικές μεταδόσεις θα περιοριστούν σε θέματα άμεσης επικαιρότητας ή ευρύτατου ενδιαφέροντος (απευθείας μετάδοση αθλητικών ή καλλιτεχνικών διοργανώσεων, εκλογών κ.λπ.).

Ανεξάρτητα από τα όποια τεχνικά προβλήματα λοιπόν, οι μαζικές μεταδόσεις (broadcasts) μέσω Internet μπορεί να μην υλοποιηθούν ποτέ γιατί το ευρύ κοινό ίσως να μην τις χρειάζεται. Συνηθίσαμε να βλέπουμε ή να ακούμε όλοι τα ίδια πράγματα όταν η τεχνολογία (ραδιόφωνο - τηλεόραση) δεν μπορούσε να μας προσφέρει τίποτε καλύτερο. Ίσως τώρα είναι η ώρα να αποκτήσουμε μεγαλύτερο έλεγχο πάνω στο χρόνο και τη ζωή μας.



Αποκτήστε μια δωρεάν συνδρομή στο InterBIZ

Επιστροφή στο Αρχείο ’ρθρων Παλαιών Τευχών
Επιστροφή στις Επιχειρηματικές Σελίδες

Copyright 1998, 1999, 2000 Γιώργος Επιτήδειος
Υποδείξεις, Ερωτήσεις, Σχόλια στην διεύθυνση gepiti@gepiti.com