Τα μειονεκτήματα της κατάργησης των αποστάσεων

[InterBIZ Newsletter Logo]

Τα μειονεκτήματα της κατάργησης των αποστάσεων
9/3/2001 (Επισημάνσεις και προτάσεις για τα προβλήματα που δημιουργεί η εγκαθίδρυση του παγκόσμιου χωριού.) Γιώργος Επιτήδειος, gepiti@gepiti.com

Αν και αντιπαθώ αφάνταστα τους γκρινιάρηδες, είναι αλήθεια ότι τίποτε δεν έχει συντελέσει περισσότερο στην ανθρώπινη πρόοδο από την τάση μας να αγανακτούμε με τα μειονεκτήματα μιας κατάστασης και από την αδιαφορία που επιδεικνύουμε συνήθως για τα προτερήματά της. Ποτέ δεν είμαστε ευχαριστημένοι με αυτό που έχουμε και συνεχώς ονειρευόμαστε κάτι καλύτερο. Γι' αυτό και είμαστε πάντα πρόθυμοι να αγκαλιάσουμε το καινούριο, σαγηνεμένοι από τις υποσχέσεις του και τυφλοί μπροστά στα ελαττώματά του.

Επειδή όμως η πρόληψη είναι ευκολότερη από τη θεραπεία (φανταστείτε το κέρδος, αν η χρήση του καταλύτη στα αυτοκίνητα είχε καθιερωθεί μερικές δεκαετίες νωρίτερα) προτείνω να διακόψουμε για λίγο τα όνειρα και τις θριαμβολογίες και να δούμε με κάπως πιο κριτικό μάτι την πορεία μας προς το παγκόσμιο χωριό.

Σε αυτό το κείμενο θα ασχοληθούμε την κατάργηση των αποστάσεων η οποία αποτελεί το διασημότερο και το λιγότερο αρνητικά σχολιασμένο απ' όλα τα χαρακτηριστικά του Internet. Όλοι επαινούν τη δυνατότητα του δικτύου να γεφυρώνει γεωγραφικές ή ακόμη και πολιτιστικές διαφορές, αλλά σχεδόν κανείς δεν ενδιαφέρεται για τα μειονεκτήματα που συνοδεύουν αυτό το φαινόμενο. Γι' αυτό προτείνω να ρίξουμε μαζί μια σύντομη ματιά στα σημαντικότερα από τα προβλήματα που δημιουργεί η συρρίκνωση του πλανήτη μας μαζί με κάποιες σύντομες σκέψεις για την αντιμετώπισή τους:

Πρόβλημα 1: Ευνοούνται οι μεγάλοι και επώνυμοι

Όλοι μας αγοράζουμε συνήθως από δύο ειδών πηγές: Από τα (οικεία σε μας χάρη στη διαφήμιση) μεγάλα και επώνυμα καταστήματα, καθώς και από τα (οικεία σε μας λόγω γειτνίασης) μικρομάγαζα της περιοχής μας. Στο δίκτυο όμως δεν υπάρχει γειτονιά και όλοι βρίσκονται πλέον το ίδιο "κοντά ή μακριά" μας.

Έτσι, οι μεγάλες επιχειρήσεις οι οποίες διαθέτουν τους απαιτούμενους πόρους για τη δημιουργία ενός ισχυρού brand name, ίσως καταφέρουν τελικά να κρατήσουν στην αφάνεια τις φωνές των μικρομεσαίων το αξιόλογο περιεχόμενο και οι καλές προτάσεις των οποίων κινδυνεύουν να χαθούν μέσα στον ωκεανό των μηνυμάτων και των πληροφοριών που διακινούνται καθημερινά στο δίκτυο.

Προτεινόμενη αντιμετώπιση:

Οι μικροί μπορούν να "δημιουργήσουν αποστάσεις", εξειδικεύοντας τις δραστηριότητές τους σε προϊόντα ή υπηρεσίες που δεν προσφέρονται για μαζική παραγωγή ή διάθεση (π.χ. κατάστημα με αξεσουάρ μόνο για φανατικούς παίκτες του γκολφ). Με τον τρόπο, τοποθετούνται αυτόματα σε ένα διαφορετικό επίπεδο, αντικαθιστώντας την χωροταξική απόσταση με εκείνη τη διαφοροποίηση λόγω ιδεολογίας, life style και προσωπικής αντιμετώπισης του πελάτη.

Πρόβλημα 2: Πολλαπλασιάζονται οι απειλές

Οι δολοφόνοι του Λος ’ντζελες, οι έμποροι ναρκωτικών της Κολομβίας και οι πειρατές του Ινδικού Ωκεανού είναι εξαιρετικά επικίνδυνοι άνθρωποι. Αυτό όμως δεν ενοχλεί κανέναν στη χώρα μας μια και βρίσκονται πολύ μακριά για να μας κάνουν κακό. Στο δίκτυο όμως όλοι μας αποτελούμε δυνητικό στόχο για τους απατεώνες και τους κυβερνο-εγκληματίες ολόκληρου του κόσμου, μια και τους παρέχεται πλέον η δυνατότητα να φθάσουν σε μας από οποιαδήποτε γωνιά του πλανήτη.

Προτεινόμενη αντιμετώπιση:

Καλύτερη ενημέρωση του κοινού και ενεργός συμμετοχή της χώρας μας στην προσπάθεια να δημιουργηθεί μια παγκόσμια δικτυακή αστυνομία.

Πρόβλημα 3: Ενισχύονται οι τάσεις πανικού και διασποράς ψευδών ειδήσεων

Η ευκολία επικοινωνίας δεν ενθαρρύνει μόνο τη μετάδοση μηνυμάτων και την ανταλλαγή απόψεων και πληροφοριών. Βοηθάει επίσης στη γρήγορη αναπαραγωγή ψευδών ειδήσεων και στην πρόκληση πανικού. (Υπάρχουν ήδη πολλά περιστατικά όπου αδίστακτοι άνθρωποι δημιούργησαν και διέσπειραν με πολύ μεγαλύτερη ευκολία πλαστές, συνήθως χρηματιστηριακές, ειδήσεις για δικό τους όφελος).

Προτεινόμενη αντιμετώπιση:

Ευρεία μόρφωση (όσο περισσότερα ξέρεις τόσο πιο δύσκολα σε εξαπατούν), κριτικό πνεύμα και διασταύρωση πληροφοριών. Όλοι πρέπει να διδαχθούμε πώς να αξιολογούμε πληροφορίες και να μην δεχόμαστε τίποτε χωρίς διασταύρωσή του και αυστηρό έλεγχο της πηγής του.

Πρόβλημα 4: Η διαφοροποίηση τιμωρείται

Όπως είναι γνωστό (νόμος του Jakob Nielsen), όλοι οι χρήστες του web περνούν περισσότερο καιρό σε άλλα sites παρά στο δικό μας. Έτσι, κάθε δικτυακή προσπάθεια υποχρεώνεται να στραγγαλίζει τη δημιουργικότητά της, προσφέροντας στον χρήση την ίδια αίσθηση, εμφάνιση και λειτουργικότητα που έχει ήδη συνηθίσει από όλες τις άλλες.

Προτεινόμενη αντιμετώπιση:

Αφού η δυνατότητα διαφοροποίησης με βάση τα εξωτερικά χαρακτηριστικά γίνεται όλο και πιο δύσκολη, οι επιχειρηματίες του δικτύου πρέπει να βασίσουν τη στρατηγική τους στην ποιότητα και την ποσότητα του περιεχομένου τους. Ακόμη και αν τα sites δύο ηλεκτρονικών καταστημάτων έχουν ακριβώς την ίδια εμφάνιση και παρέχουν τα ίδια προϊόντα σε παρόμοιες τιμές, οι διαφορές στην ποιότητα του σχετικού πληροφοριακού υλικού (τρόπος παρουσίασης και χρήσης του προϊόντος, συνοδευτικό ενημερωτικό περιεχόμενο κ.λπ.) θα είναι αρκετές ώστε ο μελλοντικός πελάτης να ξεχωρίσει χωρίς δυσκολία το κατάστημα που του ταιριάζει καλύτερα.

Πρόβλημα 5: Εντείνεται ο ανταγωνισμός

Σε μια παγκοσμιοποιημένη αγορά όπως εκείνη που δημιουργείται μέσα στο δίκτυο, κάθε επιχείρηση βρίσκεται αντιμέτωπη με χιλιάδες άλλες ανταγωνιστικές εταιρείες από ολόκληρο τον κόσμο. Είναι βέβαιο ότι η προσαρμογή σε αυτό το νέο περιβάλλον θα αποδειχθεί εξαιρετικά επώδυνη και πιθανώς θανατηφόρα για πάρα πολλές επιχειρήσεις, καθώς ο νέος διεθνής καταμερισμός της εργασίας θα υποχρεώσει δεκάδες εκατομμύρια ανθρώπους να προσαρμοστούν στις απαιτήσεις του, αλλάζοντας επάγγελμα, μεταβάλλοντας τον παραδοσιακό τρόπο εργασίας τους και απορρίπτοντας πολλές από τις παλαιές συνήθειές τους.

Προτεινόμενη αντιμετώπιση:

Η παγκοσμιοποίηση θεωρείται συνήθως συμπαιγνία των μεγάλων και πλούσιων εναντίον των μικρών. Όσο δεν αναγνωρίζουμε ότι στην πραγματικότητα αποτελεί φυσικό επακόλουθο της κατάργησης των αποστάσεων που μας προσφέρουν οι νέες τηλεπικοινωνιακές τεχνολογίες, δεν θα μπορέσουμε ποτέ να δώσουμε μια βιώσιμη λύση στα προβλήματα που δημιουργεί.

Προσωπικά θεωρώ ότι η μόνη (αν και πολύ δύσκολη) απάντηση βρίσκεται στη διαμόρφωση μιας νέας κουλτούρας η οποία να ενθαρρύνει την αλλαγή και τη γρήγορη προσαρμογή σε νέες καταστάσεις. Η αντιμετώπιση χιλιάδων ανταγωνιστών απ' όλο τον κόσμο απαιτεί από όλους μας ταχεία αντίληψη (για να αναγνωρίζουμε ποια από τα χαρακτηριστικά των ανταγωνιστών μας είναι τα πιο επικίνδυνα), σύνεση (για να μην παρασυρόμαστε σε άτυχους πειραματισμούς) και διορατικότητα. Σίγουρα πάντως η άρνηση του κόσμου γύρω μας και η προσπάθεια να σταματήσουμε την πορεία προς το μέλλον, πισωγυρίζοντας τον ρου της ιστορίας, είναι καταδικασμένη να αποτύχει.

Επίλογος

Τα προβλήματα και οι προτεινόμενες λύσεις που αναφέρθηκαν παραπάνω, αποτελούν ένα μικρό μόνο μέρος όσων προκλήσεων δημιουργεί καθημερινά η κατάργηση των αποστάσεων χάρη στη χρήση του Internet, αλλά και άλλων τηλεπικοινωνιακών εργαλείων. Όπως συμβαίνει πάντοτε στην ιστορία της ανθρωπότητας, έτσι και εδώ κάθε νέα κατάσταση δεν δημιουργεί μόνο καινούριες ευκαιρίες, αλλά εμφανίζει μπροστά μας και απρόσμενα προβλήματα. Γι' αυτό και το μέλλον δεν ανήκει μόνο σε όσους έχουν το θάρρος να εκμεταλλευτούν τις ευκαιρίες, αλλά και σε όσους διαθέτουν την ωριμότητα να αναγνωρίσουν και να αντιμετωπίσουν τα προβλήματα πριν να είναι αργά.

Γιώργος Επιτήδειος

Αποκτήστε μια δωρεάν συνδρομή στο InterBIZ

Επιστροφή στο Αρχείο ’ρθρων Παλαιών Τευχών
Επιστροφή στις Επιχειρηματικές Σελίδες