Internet & Κοινωνία

Ελάχιστοι γνωρίζουν πως η κινητήριος δύναμη πίσω από πολλές εξελίξεις κατά την πρόσφατη σύνοδο του ΠΟΕ (Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου) στο Σιάτλ των ΗΠΑ ήταν το Internet!

Στα σαλόνια των ξενοδοχείων και στις αίθουσες των συνεδριάσεων κανείς δεν ασχολήθηκε με το δίκτυο (οι αμερικανοί κατέβαλαν μεγάλες προσπάθειες για να μη συζητηθεί το παραμικρό). Όταν όμως ολοκληρώθηκε η σύνοδος, η κυβέρνηση των ΗΠΑ έσπευσε να δηλώσει πως "ελλείψει αντίθετης απόφασης, το εμπόριο μέσω Internet θα παραμείνει ελεύθερο και αφορολόγητο". Διατηρείται δηλαδή το παλαιό καθεστώς το οποίο εξασφαλίζει τα συμφέροντα των αμερικανικών επιχειρήσεων και ενισχύει την κυριαρχία τους στο χώρο του ηλεκτρονικού εμπορίου.

Το ίδιο σημαντική, και το ίδιο αφανής, ήταν η παρουσία του δικτύου στους δρόμους της πόλης. Πολλοί ήταν εκείνοι που απόρησαν, πώς ήταν δυνατόν να πραγματοποιηθούν τόσο μαχητικές διαδηλώσεις στο Σιάτλ, μια πόλη 540.000 κατοίκων γεμάτη εταιρείες υψηλής τεχνολογίας. Το μυστήριο όμως λύνεται εύκολα αν γνωρίζει κανείς ότι η παγκόσμια προετοιμασία γι' αυτές τις διαμαρτυρίες ξεκίνησε 11 μήνες νωρίτερα και υλοποιήθηκε κυρίως μέσω του Internet.

Θα μπορούσαμε λοιπόν να ισχυριστούμε πως τα γεγονότα του Σιάτλ απεικονίζουν με τον καλύτερο τρόπο τη δισυπόστατη μορφή του δικτύου. Της μεγάλης και συχνά παραγνωρισμένης "τελευταίας επανάστασης του αιώνα" η οποία διεισδύει αποφασιστικά σε κάθε πλευρά της ζωής μας, συνοδευόμενη από εντυπωσιακές υποσχέσεις και επίφοβες απειλές.

Χάρη στο Internet οι καταναλωτές μπορούν να "κυκλοφορήσουν" σε ολόκληρο τον κόσμο, επιλέγοντας καλύτερα και φθηνότερα προϊόντα και υπηρεσίες. Οι εργαζόμενοι όμως υποχρεώνονται να δουλέψουν πολύ πιο εντατικά γιατί, χάρη στην τηλεεργασία, ο εργοδότης τους μπορεί πια να τους αντικαταστήσει, σχετικά εύκολα, με παραγωγικότερους ανθρώπους από ολόκληρο τον κόσμο.

Οι επιχειρήσεις ανοίγουν νέες αγορές για τα προϊόντα τους. Αποκτούν όμως και καινούριους ανταγωνιστές οι οποίοι, αξιοποιώντας το ηλεκτρονικό εμπόριο, εισέρχονται δυναμικά στις αγορές όλων των χωρών με νέα, ποιοτικά και φθηνά προϊόντα.

Οι νέοι επιλέγουν δημιουργικά, καλοπληρωμένα και ενδιαφέροντα επαγγέλματα. Οι μεγαλύτεροι όμως βλέπουν την εργασία τους να απαξιώνεται και τις νέες τεχνολογίες να τους οδηγούν στην ανεργία.

Οι γονείς βλέπουν τα παιδιά τους να "σερφάρουν" στο δίκτυο αναζητώντας πληροφορίες, αποκτώντας νέους φίλους και απλώνοντας τα φτερά τους πάνω από ολόκληρο τον κόσμο. Τρομάζουν όμως όταν σκέφτονται πως δεν ελέγχουν πια όσα συμβαίνουν μέσα στο σπίτι τους και αναρωτιούνται αν τα παιδιά τους έχουν την απαιτούμενη ωριμότητα, και οι ίδιοι τις απαραίτητες γνώσεις, για να αξιοποιήσουν σωστά το δίκτυο.

Οι κοινωνιολόγοι βλέπουν την πληροφορία να διακινείται ελεύθερα και ελπίζουν πως η "δημοκρατικοποίηση" της γνώσης θα φέρει μεγαλύτερη ισότητα, υψηλότερη παραγωγικότητα και δικαιότερη κατανομή του πλούτου. Αναγνωρίζουν όμως πως μεγάλα τμήματα της κοινωνίας μας παραμένουν αποκλεισμένα από το δίκτυο και οδηγούνται στη φτώχια, την περιθωριοποίηση και την εξάρτηση.

Οι προοδευτικοί (οι αναμορφωτές κάθε κοινωνίας) εκστασιάζονται μπροστά στις επικείμενες αλλαγές και σχεδιάζουν όμορφους κόσμους, ηθικούς, αγγελικά πλασμένους. Οι συντηρητικοί (οι εγγυητές της συνέχειας και της σταθερότητας) χλομιάζουν μπροστά στο άγνωστο και ανησυχούν για την ταυτότητα των εθνών η οποία κινδυνεύει να χαθεί μέσα στο χωνευτήρι του παγκόσμιου (αγγλοσαξωνικού) χωριού.

Το δίκτυο είναι ακόμη πολύ καινούριο για να προβλέψουμε σε ποιους από τους παραπάνω δρόμους θα οδηγήσει την κοινωνία μας. Είναι βέβαιο όμως πως επιταχύνει ακόμη περισσότερο τον βηματισμό ενός αιώνα τον οποίο ο Ουμπέρτο Έκο έχει ήδη χαρακτηρίσει "αιώνα του εμφράγματος".

Τα πάντα γύρω μας κινούνται γρήγορα, γίνονται όλο και πιο πολύπλοκα και απαιτούν ολοένα και μεγαλύτερη προσπάθεια από μέρους μας για να διατηρήσουμε τον έλεγχό τους. Στην εποχή του Internet νιώθεις πως βρίσκεσαι πάνω σε ένα ποδήλατο: Πρέπει να κινείσαι διαρκώς προς τα εμπρός, διαφορετικά θα πέσεις κάτω!

Μέσα σε αυτό το περιβάλλον, οι προκλήσεις για τον επιστήμονα, τον εργαζόμενο και τον απλό άνθρωπο είναι πολλές και μεγάλες. Μας ζητείται να προσαρμοστούμε γρήγορα και να λάβουμε βαρυσήμαντες αποφάσεις χωρίς να διαθέτουμε τον ανάλογο χρόνο, τις κατάλληλες γνώσεις και την απαιτούμενη εμπειρία. Το μέλλον λοιπόν προβλέπεται δύσκολο. Σίγουρα όμως θα είναι ενδιαφέρον, απρόβλεπτο και εντυπωσιακό.

Αποκτήστε μια δωρεάν συνδρομή στο InterBIZ

Επιστροφή στο Αρχείο ’ρθρων Παλαιών Τευχών
Επιστροφή στις Επιχειρηματικές Σελίδες

Copyright 1998, 1999, 2000 Γιώργος Επιτήδειος
Υποδείξεις, Ερωτήσεις, Σχόλια στην διεύθυνση gepiti@gepiti.com