Γιατί το Internet οδηγείται σε συγχώνευση και όχι σε σύγκλιση με τα παραδοσιακά μέσα επικοινωνίας

[InterBIZ Newsletter Logo]

Γιατί το Internet οδηγείται σε συγχώνευση και όχι σε σύγκλιση με τα παραδοσιακά μέσα επικοινωνίας
12/1/2001 (Ο Κομφούκιος έλεγε ότι αν δεν χρησιμοποιούμε σωστά τις λέξεις ο κόσμος θα καταστραφεί. Εγώ υποστηρίζω απλώς ότι δεν θα καταλαβαίνουμε για ποιο πράγμα μιλάμε και η εργασία μας θα αποτύχει.) Γιώργος Επιτήδειος, gepiti@gepiti.com

Μερικά λάθη στη σκέψη μας

Όλοι γνωρίζουμε τη θεωρία της εξέλιξης ειδών και έχουμε δει άπειρες φορές το διάσημο διάγραμμα της μετάβασης από τους απλούς οργανισμούς στα ψάρια, μετά στα αμφίβια, τους δεινοσαύρους, τα θηλαστικά και τελικά στον άνθρωπο. Αυτή η απλούστατη, μεγαλοφυής, αλλά όχι απόλυτα ακριβής, σύλληψη έχει χαραχθεί πλέον έντονα στο συλλογικό ασυνείδητο και είμαστε βέβαιοι ότι οι νεότερες, πολυπλοκότερες και "ανώτερες" μορφές ζωής υπερισχύουν πάντοτε των παλαιότερων.

Μεταφέροντας την ίδια συλλογιστική και στο χώρο της τεχνολογίας, πιστεύουμε ότι κάθε νέα ανακάλυψη αντικαθιστά τις προηγούμενες οι οποίες είτε εξαφανίζονται τελείως (π.χ. ο οπτικός τηλέγραφος αντικαταστάθηκε από τον ηλεκτρικό και αργότερα από άλλα μέσα), είτε μένουν στο περιθώριο και συνεχίζουν αναλλοίωτες την ύπαρξή τους, αλλά με συνεχώς μειούμενο ειδικό βάρος για την κοινωνία (π.χ. τα σημερινά φτυάρια δεν διαφέρουν από εκείνα της εποχής του χαλκού, αλλά σήμερα τα χρησιμοποιούμε όλο και λιγότερο λόγω της αφθονίας μηχανημάτων που διαθέτουμε για τον ίδιο σκοπό).

Η πραγματικότητα της παράλληλης εξέλιξης

Όπως στη φύση (τα ερπετά δεν σταμάτησαν να εξελίσσονται μετά την εξαφάνιση των δεινοσαύρων) έτσι και στην τεχνολογία, οι νέες ανακαλύψεις δεν μειώνουν πάντοτε τη ζωτικότητα παλαιότερων εφευρέσεων. Μπορεί η τηλεόραση να κατέχει τη μερίδα του λέοντος μεταξύ των ΜΜΕ (τόσο σε κύκλο εργασιών όσο και σε δημοτικότητα), αλλά ούτε το ραδιόφωνο, ούτε ο τύπος σταμάτησαν να εξελίσσονται.

Αντίθετα, χάρη στη μείωση του κόστους παραγωγής που προσφέρει η ψηφιακή τεχνολογία, σήμερα υπάρχουν στη χώρα μας (αλλά και σε ολόκληρο τον κόσμο), περισσότεροι ραδιοφωνικοί σταθμοί από ποτέ. Ανάλογη αύξηση παρουσιάζει όμως και ο περιοδικός τύπος, ενώ αντίστοιχη είναι και η πορεία της παραγωγής βιβλίων.

Η συγχώνευση των καναλιών διανομής περιεχομένου

Βρισκόμαστε λοιπόν μπροστά σε μια έκρηξη παραγωγής περιεχομένου σε διάφορες μορφές (έντυπο, φωνή, video) κάθε μία από τις οποίες απαιτούσε μέχρι σήμερα το δικό της κανάλι για τη διανομή του (τύπος, ραδιόφωνο, τηλεόραση). Η τεχνολογία του Internet όμως, μας παρέχει πλέον τη δυνατότητα λήψης αυτού του περιεχομένου με έναν ενιαίο, ευέλικτο και ισχυρό τρόπο.

Ενιαίο, διότι κάθε μορφή περιεχομένου μπορεί να ψηφιοποιηθεί και να διατεθεί στο κοινό οπουδήποτε στον κόσμο (π.χ. web σελίδες, real audio και real video).

Ευέλικτο, διότι το Internet επιτρέπει την εξατομικευμένη μετάδοση και ο χρήστης λαμβάνει ό,τι υπάρχει διαθέσιμο όταν το θέλει, χωρίς να περιμένει πότε θα αποφασίσει τη μετάδοση ή την αναμετάδοσή του το κανάλι διανομής (π.χ. παρακολούθηση αντιγράφου των ειδήσεων των 7:30 στις 8:15).

Ισχυρό, διότι επιτρέπει την αποθήκευση παλαιού υλικού και την παροχή του στο κοινό όταν εκείνο το χρειαστεί (π.χ. ανάγνωση του περσινού άρθρου ή παρακολούθηση της εκπομπής του περασμένου μήνα διότι σήμερα μας προέκυψε η ανάγκη μελέτης του περιεχομένου της).

Γιατί ο όρος σύγκλιση είναι λανθασμένος

Η λέξη σύγκλιση (convergence) χρησιμοποιείται σχεδόν πάντοτε για να περιγράψει (με πολύ ασαφείς όρους) την προσέγγιση των τεχνολογιών τηλεόρασης και Internet. Αγνοεί λοιπόν τη δυνατότητα του δικτύου να μεταφέρει και άλλες μορφές πληροφορίας εκτός του video, ενώ αδυνατεί να εξηγήσει με ποιο τρόπο η εξατομικευμένη φύση του Internet (αμφίδρομη επικοινωνία σημείου προς σημείο) μπορεί να "παντρευτεί" με τη μαζική φύση της τηλεόρασης όπου (ακόμη και στην Interactive TV) έχουμε "μονόδρομη" μεταφορά πληροφορίας από ένα σημείο (πομπός) σε πολλά (δέκτες).

Επίσης, η χρήση του όρου σύγκλιση (κίνηση του ενός κοντύτερα προς το άλλο) υπονοεί την εγκατάλειψη της παραδοσιακής τηλεόρασης για χάρη ενός νέου τρόπου μετάδοσης. Όπως περιγράφηκε παραπάνω όμως, οι νέες τεχνολογίες δεν αντικαθιστούν πάντα εξ' ολοκλήρου τις παλαιότερες. Η παραδοσιακή τηλεόραση θα εξακολουθήσει να υπάρχει και πιθανότατα θα τη δούμε να αναπτύσσεται ακόμη περισσότερο (σε απόλυτους όρους) ακόμη και αν το ειδικό της βάρος στο σύνολο των ΜΜΕ του νέου αιώνα θα γίνεται όλο και μικρότερο.

Συμπεράσματα

Είναι ακόμη πολύ νωρίς για να υποστηριχθεί η άποψη ότι η συγχώνευση θα προχωρήσει τόσο πολύ ώστε το Internet να ξεπεράσει σε σημασία τα παραδοσιακά κανάλια διανομής περιεχομένου. Δεν είναι καθόλου σίγουρο ότι τα ηλεκτρονικά βιβλία και το ψηφιακό χαρτί ("αναγομώσιμα" με περιεχόμενο από το Internet) θα αντικαταστήσουν το παραδοσιακό έντυπο και ήδη φαίνεται ότι η κλασική μετάδοση ραδιοφωνικού και τηλεοπτικού σήματος δεν θα παραδώσει τα όπλα τόσο εύκολα όσο ίσως φαντάζονται μερικοί.

Ωστόσο, τα πλεονεκτήματα της μετάδοσης κάθε μορφής περιεχομένου από ένα ενιαίο, εξατομικευμένο και φθηνό μέσο είναι τόσο ισχυρά που φαίνεται ότι το Internet θα αποτελέσει τη βάση διακίνησης κάθε είδους περιεχομένου στο άμεσο μέλλον.

Σήμερα βέβαια είναι ορατά μόνο τα πρώτα βήματα προς αυτή την κατεύθυνση. Όλοι οι παραγωγοί περιεχομένου χρησιμοποιούν το δίκτυο, αλλά ο καθένας παρουσιάζει μέσα από αυτό μόνο το δικό του υλικό (π.χ. ένας ραδιοφωνικός σταθμός το σήμα του και ένας εκδότης τα άρθρα της εφημερίδα του). Μελλοντικά, θα αρχίσουμε να βλέπουμε και συνδυασμένες εφαρμογές όπου διαφορετικές μορφές περιεχομένου θα παρουσιάζονται στο κοινό ως ένα καινούριο, ενδιαφέρον και πρωτότυπο προϊόν. Για παράδειγμα, ένα ηλεκτρονικό βιβλίο με αντικείμενο τη ζωή του Ελευθέριου Βενιζέλου θα περιέχει ηχητικά αποσπάσματα από τους λόγους του, κινηματογραφικές σκηνές από τη ζωή του, παραπομπές σε άλλα βιβλία παρόμοιου ενδιαφέροντος (ή σε σχετικά chat rooms και message boards), ενημέρωση για επετειακές τηλεοπτικές εκπομπές με αντικείμενο τους Βαλκανικούς Πολέμους, ηλεκτρονικό κατάστημα για πώληση σχετικού υλικού (π.χ. εισιτήρια για μια νέα κινηματογραφική ταινία αφιερωμένη σε αυτή την εποχή) κ.λπ.

Μια τολμηρή πρόβλεψη

Με αφορμή τα παραπάνω σκέπτομαι ότι πιθανόν στο μέλλον οι δικτυακές δραστηριότητες να μην επικεντρώνονται πλέον σε μια συγκεκριμένη δραστηριότητα (π.χ. ηλεκτρονικό κατάστημα), αλλά σε ένα θέμα (π.χ. Αρχαία Ελλάδα) το οποίο θα καλύπτεται από όλες του τις πλευρές με τέτοιο τρόπο ώστε ο καθένας μας να ικανοποιεί ένα μεγάλο μέρος των αναγκών του μέσω παρόμοιων θεματικών χώρων. Ίσως λοιπόν μια μέρα να καθιερωθούν στη ζωή μας εκφράσεις όπως: "ψάχνω για κάτι σε Καίτη Γαρμπή" (αγορά ρούχων στο στυλ που ντύνεται κάποιο γνωστό πρόσωπο) ή "χρειάζομαι κάτι πιο rock n roll" (επιλογή διακόσμησης για ένα γραφείο ή σπίτι).

Γιώργος Επιτήδειος

Αποκτήστε μια δωρεάν συνδρομή στο InterBIZ

Επιστροφή στο Αρχείο ’ρθρων Παλαιών Τευχών
Επιστροφή στις Επιχειρηματικές Σελίδες