Internet εναντίον TV. Πώς η τηλεόραση αναγνωρίζει την ήττα της.

[InterBIZ Newsletter Logo]

Internet εναντίον TV. Πώς η τηλεόραση αναγνωρίζει την ήττα της.
27/7/2001 (Λένε ότι η μίμηση είναι η ειλικρινέστερη κολακεία. Η τηλεόραση πάντως είναι τόσο φτωχότερη από το δίκτυο, ώστε ακόμη και όταν προσπαθεί να το μιμηθεί, το αποτέλεσμα είναι καταδικασμένο εκ των προτέρων.) Γιώργος Επιτήδειος, gepiti@gepiti.com

Τα διδάγματα του παρελθόντος (εφημερίδες εναντίον τηλεόρασης)

Όταν η τηλεόραση άρχισε να εκθρονίζει από την πρώτη θέση της προτίμησης και του ενδιαφέροντος του κοινού τις εφημερίδες, οι εκδότες αντέδρασαν δυναμικά, προσπαθώντας να ενσωματώσουν στα έντυπά τους όσο περισσότερα τηλεοπτικά στοιχεία μπορούσαν. Έτσι οι εφημερίδες:

Αύξησαν την ύλη τους για να ανταγωνιστούν τον πλούτο του περιεχομένου που μετέδιδε η τηλεόραση όλο το εικοσιτετράωρο (δημοσιεύοντας περισσότερα άρθρα, προσθέτοντας ειδικά ένθετα αφιερώματα, εκδίδοντας συνοδευτικά περιοδικά κ.λπ.).
Βελτίωσαν την εμφάνιση των εντύπων τους για να τα κάνουν πιο ελκυστικά (επενδύοντας σε χαρτί πολυτελείας, έγχρωμες εκτυπώσεις κ.λπ.)
Έδωσαν μεγαλύτερη βαρύτητα στο εντυπωσιακό και το συναισθηματικό για να αντισταθμίσουν το πλεονέκτημα της εικόνας που διέθετε η τηλεόραση (δημοσιεύοντας περισσότερες φωτογραφίες, αντικαθιστώντας τους ενημερωτικούς τίτλους και τις περιγραφικές επικεφαλίδες (π.χ. "Αμφίρροπες Εκλογές" ή "Συνάντηση Καραμανλή Σημίτη") με πιο τραβηχτικά και εντυπωσιακά λεκτικά σχήματα όπως "Τιτάνια προσπάθεια" "’γρια Κόντρα Έγκλημα" κ.λπ.)

Τίποτε όμως από αυτά δεν στάθηκε ικανό να ανακόψει τη μείωση της απήχησης τους στο ευρύ κοινό. Η τηλεόραση και ο τύπος αποτελούν δύο διαφορετικά μέσα και η προσπάθεια των εκδοτών να "παίξουν στο γήπεδο του αντιπάλου" ήταν καταδικασμένη εκ των προτέρων, όπως άλλωστε απέδειξε η, συνεχιζόμενη με σταθερούς ρυθμούς μέχρι τις ημέρες μας, πτώση της κυκλοφορίας τους σε όλο τον ανεπτυγμένο κόσμο.

Η προσπάθεια της τηλεόρασης να μοιάσει στο Internet

Μια αντίστοιχη (και το ίδιο μάταιη) προσπάθεια βρίσκεται σήμερα σε εξέλιξη, καθώς η τηλεόραση προσπαθεί να αντισταθεί στην επέλαση του Internet. Όπως μας πληροφορεί το περιοδικό Wired, από τις 6 Αυγούστου, το CNN θα περιορίσει την εικόνα των εκπομπών του στο 50% (περίπου) της οθόνης, ενώ ο υπόλοιπος χώρος θα διατεθεί για τη συνεχή παρουσίαση ειδήσεων, καιρού και άλλου πληροφοριακού υλικού (όσοι έχουν δει το πρόγραμμα του Bloomberg που μεταδίδεται τα πρωϊνά από Αθηναϊκό κανάλι γνωρίζουν ήδη αυτόν τον τρόπο παρουσίασης ειδησεογραφικού περιεχομένου).

Ανάλογη πορεία ετοιμάζεται να ακολουθήσει και το αμερικανικό αθλητικό κανάλι ESPNews το οποίο ήδη μεταδίδει μια μικρή "κορδέλα" ειδήσεων παράλληλα με το πρόγραμμά του και αποφάσισε πρόσφατα να αυξήσει το πλάτος της, περιορίζοντας ανάλογα τον διαθέσιμο χώρο για την παραδοσιακή τηλεοπτική εικόνα.

Οι λόγοι για αυτή την αλλαγή πολιτικής βρίσκονται στην αναγνώριση των μειονεκτημάτων της τηλεόρασης, καθώς και στην κατανόηση ότι η τεχνολογία και οι πρακτικές του Internet είναι πολύ πιο προσαρμοσμένες στις σύγχρονες συνθήκες:

Η τηλεόραση είναι πολύ γραμμική, ενώ στο δίκτυο μπορείς εύκολα να "πηδάς" από τη μια πηγή και από το ένα θέμα στο άλλο.
Η τηλεόραση κινείται με πολύ αργό ρυθμό, ενώ στο δίκτυο ο χρήστης έχει τη δυνατότητα να λαμβάνει πολύ περισσότερο πληροφοριακό υλικό σε συντομότερο χρονικό διάστημα.
Η τηλεόραση έχει απήχηση στο γηραιότερο κοινό (που είναι πολύ λιγότερο ενδιαφέρον δημογραφικά), ενώ χάρη στο Internet τα αξιολογότερα τμήματα του πληθυσμού (δηλαδή οι νέοι και οι πιο μορφωμένοι) έχουν αποκτήσει νέες συνήθειες και απαιτούν ταχύτερη προσωποποιημένη ενημέρωση και μεγαλύτερη ποικιλία περιεχομένου.

Τα προβλήματα της αλλαγής ταυτότητας

Η προσπάθεια να γίνεις κάτι διαφορετικό από αυτό που είσαι σπάνια στέφεται με επιτυχία και ο αγώνας της τηλεόρασης να μοιάσει με το δίκτυο είναι το ίδιο καταδικασμένος όσο και εκείνος των εφημερίδων να πλησιάσουν όσο περισσότερο μπορούσαν τον τηλεοπτικό τρόπο ενημέρωσης. Οι προσπάθειες αυτές:

Θα αποπροσανατολίσουν και θα απομακρύνουν τους παλαιότερους θεατές οι οποίοι δύσκολα θα προσαρμοστούν σε αυτό το μοντέλο (ή θα προτιμήσουν να αποκτήσουν πρόσβαση στο γνήσιο Internet, αντί να περιορίζονται στη φτωχή τηλεοπτική απομίμησή του).
Θα αντιμετωπίσουν τον σκεπτικισμό των διαφημιστών. (Η μια προσέγγιση υποστηρίζει ότι οι "κορδέλες" με τις ειδήσεις πρέπει να μεταδίδονται ακόμη και κατά τη διάρκεια των διαφημίσεων για να μην αλλάζει κανάλι ο θεατής, ενώ η άλλη θεωρεί ότι οι ειδήσεις θα αποσπούν την προσοχή του θεατή, μειώνοντας τη δεκτικότητά του στα διαφημιστικά μηνύματα.)
Θα προβάλλουν ακόμη εντονότερα τη γύμνια της Interactive TV, αφού με την υπάρχουσα τεχνολογία ο θεατής δεν μπορεί να επιλέξει κάτι απ' όσα βλέπει στην οθόνη για να λάβει περισσότερες πληροφορίες όπως συμβαίνει στο δίκτυο (μελλοντικές τεχνολογίες θα επιτρέπουν κάτι τέτοιο, αλλά μόνο σε πολύ περιορισμένο βαθμό).

Η διεστραμμένη τηλεοπτική προσέγγιση του δικτύου

Το άγχος και η απελπισία αποτελούν κακούς συμβούλους και η αγωνία των τηλεοπτικών καναλιών για μεγαλύτερη τηλεθέαση και περισσότερα έσοδα τα οδηγεί σε όλο και μεγαλύτερα ατοπήματα. Ελάχιστοι στη χώρα μας γνωρίζουν ότι πριν δύο εβδομάδες, στην αμερικανική έκδοση του Big Brother, ένας από τους διαγωνιζόμενους αποβλήθηκε επειδή απείλησε με μαχαίρι μια γυναίκα που συμμετείχε μαζί του στο ίδιο show!

Το ενδιαφέρον δεν είναι ότι ένας διαγωνιζόμενος παραλίγο να σκοτώσει έναν άλλον (της κόλλησε το μαχαίρι στο λαιμό), αλλά το γεγονός ότι, όπως παραδέχθηκαν οι διοργανωτές, στη φετινή έκδοση του αμερικανικού big brother επέλεξαν επίτηδες άτομα που χαρακτηρίζονταν από υψηλή επιθετικότητα, ελπίζοντας ότι με τον τρόπο αυτό θα επετύγχαναν μεγαλύτερη τηλεθέαση!

Ο αδίστακτος τρόπος με τον οποίο πολλά τηλεοπτικά κανάλια αγωνίζονται για να αυξήσουν τη θεαματικότητά τους είναι φυσικά γνωστός σε όλους. Όπως όμως παρατηρεί ο γνωστός δημοσιογράφος Jon Katz, σήμερα εμφανίζεται με γρήγορους ρυθμούς μια νέα τάση η οποία πρεσβεύει τη δημοσίευση μέσω Internet οποιουδήποτε υλικού είναι πολύ "αμφιλεγόμενο" για να παρουσιαστεί από ένα τηλεοπτικό κανάλι.

Για παράδειγμα, το web site του αμερικανικού big brother περιέχει πολύ πιο σκληρές σκηνές από όσες εμφανίζονται στην τηλεόραση χωρίς όμως να υπάρχει οποιαδήποτε προειδοποίηση ότι το υλικό αυτό είναι ακατάλληλο για παιδιά ή ότι απαιτείται η γονική συναίνεση πριν από την πρόσβαση σε αυτό. Φαίνεται λοιπόν ότι η τηλεόραση δεν αρκείται απλώς στο να δυσφημεί το Internet ως χώρο επικίνδυνο για το κοινό, αλλά είναι διατεθειμένη να κάνει ό,τι μπορεί ώστε αυτές οι κατηγορίες να γίνουν πραγματικότητα, χρησιμοποιώντας το δίκτυο ως χώρο προβολής οποιουδήποτε υλικού θεωρείται απαράδεκτο για τηλεοπτική εμφάνιση.

Ας ελπίσουμε τουλάχιστον ότι εδώ στην Ευρώπη, και ειδικά στην πατρίδα μας, θα αποδειχθούμε πιο αυστηροί σε παρόμοιες πρακτικές. Κάποτε διάβασα ότι λόγο του πνεύματος και της καλλιέργειάς της η Ελλάδα απετέλεσε τη μόνη περιοχή της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας όπου δεν διοργανώθηκαν ποτέ οι βάρβαροι αγώνες μεταξύ μονομάχων που ήταν τόσο της μόδας σε όλο τον υπόλοιπο Ρωμαϊκό κόσμο. Θέλω να πιστεύω ότι και σήμερα θα εμφανίσουμε το ίδιο υψηλά δείγματα πολιτισμού, δίνοντας για άλλη μια φορά το καλό παράδειγμα στον υπόλοιπο κόσμο.

Γιώργος Επιτήδειος

Υ.Γ. Αρκετοί φίλοι μού έστειλαν προσωπικά email, ζητώντας να σχολιάσω τις απόψεις που εξέφρασε πρόσφατα ο γνωστός δημοσιογράφος και παρουσιαστής Νίκος Χατζηνικολάου για το Internet και την τηλεόραση. Νομίζω πως αυτό το άρθρο μπορεί να θεωρηθεί ως επαρκής απάντηση στις ελπίδες του "ότι μπορεί κάποια στιγμή η τηλεόραση ν' ανατρέψει το Internet...".

- Να το λερώσει μπορεί. Να το ανατρέψει όμως σίγουρα όχι.

Αποκτήστε μια δωρεάν συνδρομή στο InterBIZ

Επιστροφή στο Αρχείο ’ρθρων Παλαιών Τευχών
Επιστροφή στις Επιχειρηματικές Σελίδες