Το παρόν και το μέλλον του WAP

[InterBIZ Newsletter Logo]

Το παρόν και το μέλλον του WAP
(Γνωστό ως Wireless Application Protocol ή Wait Another Product ή Wrong Approach to Portability)

"Όταν η εμφάνιση μιας νέας τεχνολογίας χαιρετίζεται απ' όλους ως επαναστατική και διατυπώνεται η πρόβλεψη ότι θα αλλάξει άμεσα τη ζωή μας, αγνοήστε την και ασχοληθείτε με κάτι άλλο."

Νόμος του Γιώργου Επιτήδειου

Αν και αυτά τα λόγια δεν είναι ιδιαίτερα πρωτότυπα (το "όπου ακούς πολλά κεράσια κράτα και μικρό καλάθι" είναι αρκετά παλαιότερο), νομίζω ότι περιγράφουν με αρκετή ακρίβεια πολλά απ' όσα συμβαίνουν τα τελευταία χρόνια στο χώρο της πληροφορικής και των δικτύων. Μέχρι σήμερα, όλες οι μεγάλες τεχνικές επαναστάσεις της εποχής μας όπως οι πρώτες συνδέσεις Η/Υ στο δίκτυο που σήμερα αποκαλούμε Internet, η δημιουργία του World Wide Web από το CERN, η πρώτη έκδοση των Windows κ.λπ. χρειάστηκε να μένουν για χρόνια στην αφάνεια και δεν απέκτησαν δημοτικότητα παρά μόνο αφού επέδειξαν πρώτα την αξία τους σε απλές και ελάχιστα εντυπωσιακές εφαρμογές (π.χ. email και ftp για το Internet, ή απλό κείμενο με παραπομπές για το Web).

Αντίθετα, τεχνολογίες ή εφαρμογές που χαιρετίστηκαν ως μεγάλες επαναστάσεις είτε πέθαναν στην αφάνεια (π.χ. push technologies και VRML) είτε καθυστέρησαν τόσο πολύ να γίνουν δημοφιλείς που οδήγησαν πολλούς από τους πρωτοπόρους τους στη χρεοκοπία (π.χ. e-commerce).

Ας δούμε λοιπόν ποια εφαρμογή μπορεί να έχει η παραπάνω προσέγγιση στην τελευταία μανία της αγοράς η οποία ακούει στο όνομα WAP (Wireless Application Protocol).

Τι είναι το WAP

Το WAP περιγράφεται λανθασμένα ως Internet μέσα από ένα κινητό τηλέφωνο. Στην πραγματικότητα πρόκειται για ένα πρωτόκολλο το οποίο επιτρέπει σε ένα ειδικό κινητό τηλέφωνο (τα νέα μοντέλα κινητών είναι συνήθως WAP enabled) να εμφανίσει web σελίδες γραμμένες με μια καινούρια γλώσσα (WML) οι οποίες φιλοξενούνται σε ειδικούς servers (WAP servers).

Ποιες υπηρεσίες παρέχονται από το WAP

Θεωρητικά, κάθε υπηρεσία η οποία διατίθεται μέσω web σελίδων μπορεί να παρασχεθεί και μέσω WAP (ειδήσεις, πρόσβαση σε βάσεις δεδομένων κ.λπ.). Επίσης, έχουν εμφανιστεί υπηρεσίες που μετατρέπουν αυτόματα HTML σελίδες σε WML και έτσι επιτρέπουν στον χρήστη να επισκεφθεί όλες τις web σελίδες του Internet. Δυστυχώς όμως οι υπηρεσίες αυτές δεν είναι ακόμη αξιόπιστες λόγο της κακής ποιότητας της μετάφρασης, των πολλών ασυμβατοτήτων (όλα τα WAP enabled κινητά δεν αναγνωρίζουν με τον ίδιο τρόπο την WML), αλλά και της χαμηλής ταχύτητας του WAP. (Ο κυριότερος περιορισμός στο σχεδιασμό υπηρεσιών για WAP είναι η ταχύτητά του η οποία δεν ξεπερνά τα 9600 bps.)

Ποιες είναι οι προβλέψεις για το WAP

Οι "αναλυτές" θεωρούν ότι χρήστες του WAP θα γίνουν όλοι όσοι διαθέτουν WAP enabled συσκευή και γι' αυτό και ανεβάζουν τον αριθμό τους σε δυσθεόρατα ύψη. Ανάλογες προβλέψεις όμως διατυπώνονται για όσες υπηρεσίες σχετίζονται με το WAP. Για παράδειγμα, το 2003 προβλέπονται έσοδα 160 δισεκατομμυρίων δραχμών από mobile c-commerce στην Ελλάδα!

Τα νούμερα αυτά φυσικά είναι παράλογα. Εξυπηρετούν όμως πάρα πολύ τις εταιρείες οι οποίες πωλούν ανάλογο εξοπλισμό και θέλουν να πείσουν τους πελάτες τους να τον αγοράσουν. (Αυτές οι "εξαιρετικά βολικές προβλέψεις" είναι αρκετά συνηθισμένες στο χώρο του Internet, ακόμη και σε μελέτες μεγάλων εταιρειών του εξωτερικού με παγκόσμια εμπειρία και μεγάλο κύρος. Υποπτεύομαι ότι κάποτε θα ξεσπάσουν μερικά πολύ εντυπωσιακά σκάνδαλα "μαγειρεμένων" μελετών και προβλέψεων.)

Πόσο δημοφιλές είναι πραγματικά το WAP

Τα πρώτα στοιχεία δημοτικότητας του WAP δημοσιεύθηκαν πριν από μερικές ημέρες από την T-Mobil (θυγατρική της Deutsche Telekom). Σύμφωνα με την εταιρεία, η οποία άρχισε να παρέχει υπηρεσίες WAP από το Νοέμβριο του 1999, 250.000 από τα 13.000.000 των συνδρομητών της διαθέτουν σήμερα WAP enabled συσκευές. Από αυτούς οι 175.000 χρησιμοποιούν αυτές τις υπηρεσίες, δημιουργώντας 35.000 WAP sessions την ημέρα.

Μια και οι Γερμανοί είναι από τους πιο δυναμικούς ευρωπαίους χρήστες του Internet, τα στοιχεία αυτά υποδηλώνουν ότι το ενδιαφέρον για WAP υπηρεσίες από τους χρήστες είναι υπαρκτό, αλλά ακόμη πολύ περιορισμένο (η συντριπτική πλειοψηφία των χρηστών της T-Mobil συνδέεται μόνο μια φορά την εβδομάδα ή και λιγότερο).

Προβλήματα του WAP

Η ανάπτυξη του WAP περιορίζεται σήμερα από τους ακόλουθους παράγοντες:

Η αλματώδης ανάπτυξη της χρήσης γραπτών μηνυμάτων (SMS, δηλαδή Short Messaging Services) τα οποία σε πολλές περιπτώσεις υποκαθιστούν το WAP (π.χ. δεν υπάρχει λόγος να συνδεθώ με WAP για να δω τι έκαναν σήμερα οι μετοχές που με ενδιαφέρουν, διότι οι τιμές κλεισίματος μου αποστέλλονται με SMS).
Ο συντηρητικός σχεδιασμός του πρωτοκόλλου WAP το οποίο βασίστηκε στον ελάχιστο κοινό παρονομαστή μεταξύ όλων των υπαρχόντων δικτυακών υλοποιήσεων. Έτσι, οι παρεχόμενες δυνατότητες είναι αρκετά περιορισμένες.
Οι χαμηλές ταχύτητες σύνδεσης και η αναμονή της εισόδου νέων τεχνολογιών (π.χ. GPRS) οι οποίες υπόσχονται μεν μεγαλύτερες ταχύτητες, αλλά θα απαιτήσουν από τους συνδρομητές νέες αλλαγές συσκευών.
Η έλλειψη περιεχομένου και η δυσκολία εφαρμογής ενός βιώσιμου επιχειρηματικού μοντέλου. Στο Web η διαφήμιση, παρά τα όποια προβλήματά της, προσφέρει σημαντικά έσοδα (ή έστω την αληθοφανή ψευδαίσθηση μελλοντικών εσόδων) και γι' αυτό αποτελεί κίνητρο για την τοποθέτηση περιεχομένου στο δίκτυο. Στο WAP όμως οι μικρές οθόνες και ο χαμηλός χρόνος παραμονής του χρήστη στις υπηρεσίες του δεν προσφέρουν μια παρόμοια πηγή εσόδων η οποία θα επέτρεπε στους ανεξάρτητους παραγωγούς περιεχομένου να επενδύσουν σε αυτό. (Στο Internet όποιος θέλει μπορεί να γίνει content provider και να κερδίσει από διαφήμιση. Στο WAP αυτό είναι πολύ πιο δύσκολο.)
Η χαμηλή διαθεσιμότητα WAP enabled συσκευών και οι μεταξύ τους ασυμβατότητες (πολλές φορές οι υπηρεσίες WAP πρέπει να παρέχονται σε πολλές ξεχωριστές εκδόσεις ταυτόχρονα, ανάλογα με τη συσκευή του χρήστη).

Προβλέψεις για το μέλλον του WAP

Οι ημέρες των ενθουσιωδών προσδοκιών έχουν περάσει ανεπιστρεπτί και οι μεγάλες εταιρείες μελετών αναθεωρούν πλέον προς τα κάτω τις προβλέψεις τους. Για παράδειγμα, η IDC αναγνωρίζει ότι το WAP δεν θα γίνει δημοφιλές πριν το τέλος του 2001, ενώ η Ovum προβλέπει μεγάλη ανάπτυξη των Wireless Portals μέχρι το 2005, αλλά υπογραμμίζει ότι η αρχική πρόοδος θα είναι αρκετά αργή.

Ποιο είναι το ισχυρότερο ατού των υπηρεσιών WAP

Όπως το Web δεν είναι τηλεόραση, αλλά απαιτεί ιδιαίτερη προσέγγιση και παρέχει διαφορετικές υπηρεσίες, έτσι και το WAP δεν είναι Web (αν και του μοιάζει αρκετά). Το μεγαλύτερο πλεονέκτημα του WAP βρίσκεται στη δυνατότητα της εταιρείας κινητής τηλεφωνίας να γνωρίζει σε ποιο σημείο βρίσκεται ο χρήστης (η ακρίβεια δεν είναι απόλυτη, αλλά είναι αρκετά ικανοποιητική). Έτσι, το WAP είναι ιδανικό για υπηρεσίες "τοπικού" χαρακτήρα όπως: Πού είναι η κοντινότερη τράπεζα, τι παίζουν οι γύρω κινηματογράφοι, πώς θα πάω στο πλησιέστερο κινέζικο εστιατόριο κ.λπ.

Συμπεράσματα

Η ζωή σπάνια επιβραβεύει τους υπερβολικούς ενθουσιασμούς και τις μεγάλες απογοητεύσεις. Οι επενδυτές στο χώρο του WAP δεν πρέπει να παρασυρθούν από τον ενθουσιασμό της στιγμής και να επαναλάβουν τα λάθη των εταιρειών e-commerce οι περισσότερες από τις οποίες μπήκαν στην αγορά χωρίς συγκεκριμένο επιχειρηματικό μοντέλο και σήμερα χρεοκοπούν η μια μετά την άλλη.

Δεν πρέπει όμως και να παραδοθούν στην απογοήτευση οι οποία ακολουθεί συνήθως παρόμοιες εντάσεις, με τραγικά ή ακόμη και κωμικά αποτελέσματα. (Όταν ένας consultant έμαθε για τη δημιουργία του πρώτου WAP porn site δήλωσε: "Ας το δοκιμάσουμε κι' αυτό. Πού ξέρεις, όλο και κάποια έσοδα μπορεί να φέρει".)

Είναι γεγονός ότι στο χώρο του WAP, προσφέρονται επιχειρηματικές ευκαιρίες οι οποίες μπορεί να αποδειχθούν ιδιαίτερα κερδοφόρες μετά από μερικά χρόνια. Δυστυχώς όμως, προς το παρόν το WAP δεν φαίνεται ότι αποτελεί την "killer application" η οποία θα αλλάξει άμεσα τη ζωή μας και θα φέρει το Internet σε κάθε τσέπη.

Συνέχεια: Λίγα ακόμη σχόλια για το WAP

Γιώργος Επιτήδειος
gepiti@gepiti.com

Αποκτήστε μια δωρεάν συνδρομή στο InterBIZ

Επιστροφή στο Αρχείο ’ρθρων Παλαιών Τευχών
Επιστροφή στις Επιχειρηματικές Σελίδες